Baterî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
EmausBot (gotûbêj | beşdarî)
B r2.6.4) (robot serzêde kirin: bs:Baterija (elektricitet)
WîkîBot (gotûbêj | beşdarî)
B Bot: Otomatîk nivîs guherandin: (-îy(a|an|ê|ên) +iy\1 )
Rêz 1:
[[Wêne:battery2.png|thumb|left|Baterî]]
[[Wêne:Bateri.gif|thumb|Şema 1. Cevoka bateriye]]
'''Baterî''', jêderka hêza kîmyesal e. Di bateriyêde çavîyaçaviya sereke, çavîyaçaviya [[elektrokîmyasal]]êye. Dema meriv baterîyanbateriyan [[birêzeyî]] girêdide dikare [[voltaj]]ên bilind bidestbixe.Şema 1. beşekî ji çavîyêçaviyê ye u Şema 2. baterîyabateriya ku bi berxwedanîyaberxwedaniya rêzeyî herikê peyda dike dixuye.
 
Di çavîyekî elektrokîmyasalde du plaqeyên ku bi navê [[elektroda pozîtîf]] u [[elektroda negatîf]] tê binavkirin heye u [[şileavekî]] u [[nivşileavekî]] ku bi navê [[elektrolît]] tê navkirin heye. Dema vêdorekî di navbera termînalen elektrodan were girêdan, di navbera elektroda pozîtîf u elektrolîdê de reaksiyonekî kîmyasal çêdibe u [[elektron]], ji vêdore ber bi termînala pozitif diherikin. Di elektroda negatîfde ji, reaksiynekî paşpê çêdibe u elektron ji elektroda negatîf ber bi vêdore têne tendandin. ji bo reaksîyonekî bitewş elektron u îyonên pozîtîf ber bi elektrolîte diherikin.
 
Di şemayêde herik, bi du alîyanaliyan hatiyê nişandan. Yek ji wan herika elektronane ya din jî herika kevneşopîyêye. Elektron bi bare negatîf barkirîne u ji cîheki voltaja negatîf berbi pozîtîfê diherikin. Ên ku cara yekem elektrîk kişfkirine, herike tevgerekî barên pozîtîf difikirînin u rêya elektronan paşbê difikirînin.
 
Reaksîyona kîmyasal di navbera termînalên pozîtîf u negatîfde , voltaj yanî [[ferqpotansiyel]] avadike.Yekîneka voltajê [[Volt]]´ê. Pestoya ku voltaj çêdike jê re hêza elektromotîv tê gotin.Herik hêjmara elektronên ku di [[raguhêzbar]]de saniyekîde derbasdibine u yekîneka wi [[ampere]].
 
== BaterîyênBateriyên yekser û duser ==
Baterî ji bo bikaranînên cuda gelek tîpan u bi voltajan tê hilberîn.Hinek ji wan şarj dibin( çavîyênçaviyên duser) u hinek jî şarj nabin ( çavîyênçaviyên yekser). Ji bo baterîyênbateriyên yekser mînak:fener, kamêra, radyoyên berikê, hwd... ev baterî alkalîne. BaterîyênBateriyên duser ji, baterîyêbateriyê [[nîkel-kadmîyum]] [[(Nî-Cd)]]ê ne u telefonên bêtêl u aku meriv dikare mînak bide.
 
[[Kategorî:Karevayî]]