Herêma Kurdistanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Rêz 26:
Şêx Mahmudê berzencî, têkçûna wê ya li başûrê kurdistanê û têkçûna Şêx Sêîdê pîranê li bakûrê kurdistanê têkçûna wan, baxtê kurdistanê kifş dike. têkçûna herdûyan, wê têkçûna kurdistanê ye demê wê biafirêne. PIştî bûna yekitîya svoyet, wê wê bandûra wê li krudistanê jî bibe. Piştre bi demekê re, sovyet dikeve herêma rojhilatê kurdistanê e û li wir komara mihabadê li wir tê avakirin. Ev rewş, wê bê destpêka avabûna rêveberîya başûrê kurdistanê ya ku wê were hate roja me. Wê weke ku êdî ew xewne şêx Mahmûdê berzencî were li cih.Wî xwestibû ku rêveberîyaka kurdistanî li wir ava bike. Hate Melîk Faysal ser rêveberîyê, wê hem di deme wî de û hem jî di demên piştî deme wî de wê li kurdistanê rewşaka pirr nexweş diafirêne. Yek bi yek, êdî divêt ku mirov li gor deme her rêveberêyê, nêzîkatîya wê ya li kurdistanê divêt ku mirov hildê dest. Hatye deme Kasim, wê rewş, hertimî dem bi dem li kurdistanê buguharê.
==Piştî Melîk Faysal re Îraq==
Îraq, ne di deme Melîk Faysal de û ne jî di demên pişt wî re de gihişt aramiya xwe. Melîk Faysal, Sûnîyek bû. Li Îraqê ku sînorê wê hatibûbûna kifşkirin de Sîî jî hebû. Hate ku sal tê salên 1928an de, wê şîî jî li parlamane ku hate wê demê hatîya û ji 88 kesan pêk tê û 26 ji wan şîî bûn. Bi vê re, mirov karê bêje ku şîî jî di wê demê de xwediyê hêzeka xwe bûn. Lê kurd, li her qadê ji rêveberîyê hatina dûrkirin. Li herêmên wan jî ji rêveberîyê hatina dûrkiirn. Di wê parlamen Îraqê de ti nîmînêrê kurd nebûn. Piştî Melîk Feysal re yê ku navê Hikmet Suleyman derdikeve derkete pêş. Lê ew zêde namêne. PIştre ku dem tê sale 1936an, hewldanaka derbeyê li Îraqê pêk were. Yê ku wê hewldanê dike jî, ku bi aslê kurd bû û navê wî Bekîr Sidqî bû, bidest darbe kir û bi ser jî ket. Bakîr Sidqî, hingî artiş, li pişta wî bû. Ew hêz û serokatîya Artîşa Îraqê di destê wî de bû. Lê piştî derbeyê wê bi carekê re ew hêz û komên di nav artişê de jî wê yek bi yek piştgirîya jê bikişênin. Di Bakîr Sidqî, hizir dikir ku li Îraqê, sê herêmên bi serê xwe biafirêne û arab jî, û şîî jî û kurd jî bigihina mafê xwe yê desthilatdarîyê. Bakîr sidqî piştgirîya kurdan hemûyan stand. Şîîyan jî piştgirî dayê de. Ku ne hemû konên araban jî bin, wê pirranîyên araban wê piştgîrya xwe bidinê de.
 
Li herêmê ahang(deng) hin bi hin diguharî. Di wê demê de di naqabîna tirkî, Îran, û hêzên din yên herêmê û yên ku li herêmê xwedî hêz in, di nav wan de çûn û hatinak heya. Ew çûn û hatin, wê piştre ne bi gelekî re wê li Îranê li Sadabadê bi "Paxta Sadabadê" re biancam dibe. Berî wê jî, li ber kurdan dijtîyak pêş dikeve. Li Ber kurdên başûrê kurdistanê jî û yên rojhilatê kurdistanê ew dijîtî pêş dikeve. Kurd jî, wê yekê hîs dikin. Deme ku Yekîtîya sovyet piştre bi hinekî ku dikeve rojhilatê kurdistanê de û li wir "komara kurd ya Mihabadê" ava dike, ji wê dijîtîyê fêr dike. Li başûrê kurdistanê ew dijîtî, wê li dijî, rêveberîya nû ya Bakîr Sidqî jî, wê pêş bikeve. Îran, di pişt wê vekişîna piştgirîya li bakîr Sidqî de ya. Ji ber piştî ku piştgirî tê kişandin jî wî, êdî li ber Bakîr Sidqî Sûyîqastek pêk têk û bi ser dikeve û Bakîr Sidqî tê kuştin. Piştre Melîk Feysalê Duyemin wê rêveberîya desthilatdariyê dihilde dest. Piştre wî ji wî ku ahlê wî ya, wê Emîr Abdullah tê rêveberîyê û rêveberîya wî dide berdewam kirin.
 
Şerê cihanê yê duyemin, di wê demê de bandûra wê li Îraqê jî heya. Wê pevçûnên di nav îraqê de ne sekin in. Di wê navberê de Îrail hate avakirin û Bertekên Araban hatina nîşandin. Ji bo ku wan berteke bide sekinandin, dîsa kurd dibina kurban. Wê piştre ne bi gelekî re bi navbeynkarîya Amarika û Ingiliztanê re wê di sale 1958an de wê "Paxta baxdadê" wê were mohrkirin. Ev paxt, piştî vakirina komara kurd ya Mihabadê û xûrîxandina wê re tê mohrkirin. Armanca wê Parxtê yê jî ew bû, ku wê rewşa ku ji bo kurdan hatîya afirandin ji holê rakê. Tirkî jî, Îran jî, û yekîtîya araban jî di wê paxtê de cih digirê. Di wê paxtê de, Kurd ji her aliyê ve tûna hatina hasibandin. Piştre di Îraqê nû ya piştî paxte baxdadê de, di temenê wê levkirina ku kurd têde nayêna hasibandin û ku piştgirîya Amarika; Îngiliztanê jî lê heya û wan welatan jî hin komîte şandina wê paxtê ji bo levkirinê û yekitîya sovyet jî tê xistin li wê paxtê de û bi wê yekê re ku li herêmê tê firehkirin, li gor levkirina wê, Abdulkerîm Kasim( sale 1958) ku weke mirovekê ku li ser tê levkirin ji bo Îraqê, tê ser serokkomariyê li Îraqê. Bi wê paxtê re ji Amarîka û Ingiliztanê re temenekî mazin jî afirî ku li ser wî temenî re muhadala wan ya li Libnanê bû. Piştre Partîya Baasê li gor wê paxtê bi piştgirî tê avakirin. Hemû hêzên ku di wê paxtê de cihgirtina, piştgirîya wan ji partîya nû ya Baasê re heya. Yekitiya Sovyet jî piştgirîya wê heya. Rojavan jî piştgirîya wan jê re heya. Tirkî jî, piştgirîya wê jê re pir mazin heya. Derde, tirkî ew e ku di wê partiyê û rêveberêyên wê yê serek de cih newê dayin li kurdan. Kurd, ku têde cih ne girin bi navê xwe re. Piştre ne bi gelek re piştî Abdulkerim Kasim re baasî û nîjadperestên arab bi hev re dikevina yektiyê de û piştre bi piştgirîya wan re Abdulselam Arif tê ser rêveberîyê û serokkomariyê. Abdulselam Arif, rojavavan bû. Piştgirîya amarika û Ingiliztan jê re pir mazin bû. Wî artiş jî dibin destê wî de bû. Piştre, di deme wî de çûna bi ser mirovên komonistan re, bi tememî û tesfîyakirina wan re rêveberîya îraqî û arab tê avakirin. Ew rêveberî, hertimî li cem amarika û Ingliztanê ya. Bi vê yekê re, rêveberîya bi partî ya baasê bi wê rengê êdî li Îraqê bicih dibe. Piştre wê ew rewş, di nav şîîyan û araban de jî bê sedeme nexweşiyan, ku ew nexweşî wî werina asta şerê ku wê piştre di nav îran û îraqê de bibe.
 
== Erdnîgarî ==