Şerê Sar: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Alkd (gotûbêj | beşdarî)
B kategorî
Ferrus (gotûbêj | beşdarî)
→‎Dîrok: ist einem eigenen artikel gewidmet und gehört nicht hierhin: kein konflikt, bie dem beide seiten (USA und UdSSR) beteiligt waren
Rêz 15:
 
Di sala 1953an de Stalîn dimire û bi mirina wî Stalînîzm û terora dîktatoriya wî bi dawî dibe.
 
===Serhildana DDR ===
Bi mirina Stalîn Yekbûna Sovyet bi mijarê xelefa Stalîne mijûl e. Lê endamên partya komunîst li hemberî rîskan di heman fikirê de ne ku pêwîst e sîstem were lîberalîze kirin. Ji ber vê yekê jî, terora dîkta ya dewletê diqede û guhertinên sîstemê ji aliyê gel ve tên qebûl kirin.
Bi vî yekî re, raperîn li Bûlgarîstan, Cekoslovakya û komara sosyalîst a elman DDR pêk tên.
 
Li komara sosyalîst a elman DDR sîstema komunîst ji ber xeterên siyasî û aborî biserneketî ye û lewra ji aliyê gelê xwe naye qebûl kirin. Xwarin, binesazî û xizmetên sosyal kêm in û lewra bi hezaran kes - li hemberî qedexeyan - sînoran derbas dikin û kocberiya Berlîna rojavayê dikin. Krîz diqewime, ji ber ku rejîm dixwaze plana "Avakirina Sosyalîzmê" pêk bîne:
 
* Rejîma komunîst dixwaze bila gel zêdetir bixebite û bi vî awayî hilberanê zêdetir bike;
* cotemenî tê kolektîve kirin (êdî cotkar ne xwediyê erdê xwe ne hwd.); û
* artêseke Elmanyaya rojavayê tê avakirin - li hemberî daxwaza gel.
 
Kocberî her ku dice xorttir dibe. Moskova bi van pêsketinan qet ne kêfxwes e û rejîma xeter a DDR berpirs dike. Lewra Moskova ji rejîm re emr dike ku bila "avakirina sosyalîzme" heman were sekinandin. Ji ber vê yekê, rejîm daxuyaniyek belaw dike û dawî li avakirina sosyalîzme tîne. Herwiha, di daxuyaniyê de behsa xeterên aborî û siyasî tê kirin û îndîrekmen lêborîn ji gel tê xwestin.
 
Gel bi vî pêsketinî saswaz e û daxuyaniyê wek zeîftî fehm dike û dikeve grevê. Bi deh hezaran kes rê li derên stratejîk digirin û avayiyên fermî bi dest dixin. Avayiya rêxistina paralemtoyê jî tê wergirtin. Rejîm êdî ber bi daskestinê ve dice.
 
Di 1ê Hezîranê ya 1953an de sebra Sovyetan namîne û Artêsa Sor a sovyet dikeve DDR:
* Panzerên sovyet sînora rojavayê ya Berlîne digire,
* hemî trafîk tê sekinandin û
* mafê ser tê îlan kirin.
 
Bi vî awayî serhildan tê sikandin û ev yek alûdetiya DDR ji Yekbûna Sovyetan nîsan dide.
 
[[Kategorî:Şerê Sar|*]]
 
[[de:Kalter Krieg]]
[[an:Guerra Fría]]
[[ar:حرب باردة]]
Line 56 ⟶ 34:
[[cy:Y Rhyfel Oer]]
[[da:Den kolde krig]]
[[de:Kalter Krieg]]
[[el:Ψυχρός πόλεμος]]
[[eml:Guèra fradda]]