Bakterî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
SieBot (gotûbêj | beşdarî)
B robot serzêde kirin: fiu-vro:Pisiläne
Xqbot (gotûbêj | beşdarî)
B robot serzêde kirin: mn:Нян; Kozmetik değişiklikler
Rêz 34:
}}
 
'''Bakterî''', (bi [[înglîzî]] ''bacterium'', pirejimar ''bacteria''), [[hûrjînewer|hûrjînewrên]] tek-[[şane|şaneyî]] ne. Bi giştî, ew çend [[maykrometir|maykrometirekan]]ekan mezin in û bi gelek form û şêweyan hene: girover, dirêjûdirêj, lûlwerpêç.
 
[[zanist|Zanistê]] lêkolînên li ser bakteriyan [[bakterîzanist]] e ko tayekê [[hûrjînewerzanist|hûrjînewerzanistî]] ye.
 
Bakterî li hemî jîngehan hene: di nav [[ax|axê]] da, di binê [[derya|deryayan]]yan da, li serê [[çîya|çîyayan]]yan li her derê. Ew di cihên mîna [[paşmayên tîrêjçeleng]] (radioactive waste) jî hene. Bi awayekê mînakî (typical) 40 milyon bakterî di her grameka axê da û yek milyon di nav mîlîlîtireka avê da hene. Bi giştî nêzîkî 5 [[nonîlyon]] (5 × 10³°) bakteriyan li cîhanê hene. <ref>{{cite journal | author = Whitman W, Coleman D, Wiebe W | title = Prokaryotes: the unseen majority | url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/95/12/6578 | journal = Proc Natl Acad Sci U S A | volume = 95 | issue = 12 | pages = 6578 – 83 | year = 1998 | id = PMID 9618454}}</ref>
 
Bakterî di [[çerxa zadî]] da gelek giring in û gelek qonaxên giring di wê çerxê da, wekî [[tesbîtkirina naytrojinê]] di [[atmosfer|atmosferê]] da li ser wan dimînit. Di laşê mirovan da hijmaran bakterîyan 10 caran ji hijmara şaneyên laşî zêdetir e û piranîya wan jî li ser [[pîst|pîstî]] û di nav [[koendama herisê]] da ne. <ref>{{cite journal | author = Sears C | title = A dynamic partnership: Celebrating our gut flora | journal = Anaerobe | volume = 11 | issue = 5 | pages = 247 – 51 | year = 2005 | id = PMID 16701579}}</ref> Herçind e ko piranîya wan bakterîyan bêziyan in an hema bibêje mifadar in jî, lê hindek ji wan [[derdzê]] (pathogenic) in û dikarin mirovan nesax bikin. Bakteriya derdzê ya herî berbelav bakteriya [[nesaxî]] ya [[êşa zirav]] anko sillê an tûberkolosîsê ye ko her sal zêdetir ji 2 milyon kesan li seranserî cîhanê dikujit.
Rêz 44:
 
{{kurt}}
[[kategorî : biyolojî]]
 
[[Kategorî:Biyolojî]]
{{Link FA|uk}}
 
{{Link FA|cs}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|eu}}
{{Link FA|hu}}
{{Link FA|no}}
{{Link FA|uk}}
 
{{Link FA|cs}}
 
{{Link FA|eu}}
 
[[ace:Bakteri]]
Line 113 ⟶ 111:
[[mk:Бактерија]]
[[ml:ബാക്റ്റീരിയ]]
[[mn:Нян]]
[[mr:जीवाणू]]
[[ms:Bakteria]]