Pîremêrd: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
Rêz 32:
Pîremêrd, der barê evîn û evîndarî, hezkirin û siruştiya xwezayê de, der barê neteweyên bindest, nemaze neteweya kurd û Kurdistanê, rizgariya gelên bindest nemaze gelê kurd û yên wekî wan gelek berhem û helbest nivîsandine û peşkêşî gelên cîhanê kiriye. Pîremêrd, wekî giraniya helbestkar û wêjekarên kurd, ji normalê zêdetir di helbestên xwe de dabaşa spehîtiya xwezayê dike. Her wekî li ser vê spehîtiyê bengî bûye dida nîşan. Emê li vir helbesteke Pîremêrd a li ser Newrozê binivîsînîn ku wiha dibêje:
 
''"Eva roja sala taze ye, Newroz hatiye / Cejna kevnê kurd e bi xweşî hatiye / Çend sal e gula hîvya mebest bû heta par / Her xûna lawan bû gula ava nû bihar / Wî rengî sore bû ke asoyê bilindî kurd / Mizgîna beyanê bo gele dûr û nêzîk bîr / Newroz bû agrekî weha xiste nav cergewe / Lawan bi eşq diçûn pêşber pir mergewe / Wa roj hilat ji bedena berza welatewe / Xûna şehîd e, rengê şefeq şewq vedatewe / Heta niha li tarîxa milet da rû nede / Qelxana gulê sîngê keçikan be hilnede / Bo şehîdê weten naxwaze şîwen û girîn / Ew namirin, wa li dilê miletan de dijîn."''
''"Eva roja sala taze ye, Newroz hatiye
Cejna kevnê kurd e bi xweşî hatiye
Çend sal e gula hîvya mebest bû heta par
Her xûna lawan bû gula ava nû bihar
Wî rengî sore bû ke asoyê bilindî kurd
Mizgîna beyanê bo gele dûr û nêzîk bîr
Newroz bû agrekî weha xiste nav cergewe
Lawan bi eşq diçûn pêşber pir mergewe
Wa roj hilat ji bedena berza welatewe
Xûna şehîd e, rengê şefeq şewq vedatewe
Heta niha li tarîxa milet da rû nede
Qelxana gulê sîngê keçikan be hilnede
Bo şehîdê weten naxwaze şîwen û girîn
Ew namirin, wa li dilê miletan de dijîn"''
 
Pîremêrd, li ser werzan jî helbest li dar xistine. Çawan tê zanîn ku werz jî,
Line 51 ⟶ 38:
werza havînê bi vê rewşa jêrîn hildide destê xwe û wiha dibêje:
 
''"Hewa havînê, hewa havînê / Îsal havîna me zor bi kîn e / Girê agirê sebûn sî tîn e / Bergê esman bo me şîn e / Feslê gulgeştê Baxê Penawîn e / Ev sebûna me ji ku ve hat? / Bi tîna germê hilqirça welat / Stêra te'lê xwe guherî nehat / Bişne şîveya şemal kiş û mat / Dil vê germê qîz xemgîn e / Girê Yarê ciyê rojtavê / Rêya seyranê Newroz biriye / Karêza şerîf av tê de maye / Erxewan çiqpopê wê şikaye / Girê Seyran ciyê zar û şîn e / De Xwedê ye, hilkeve qîzîna şemalê / Hewa zenga xemê min ji dil bimalê / Ay bo dengxweşek digel şimşalê / Bi wê xwestinê têr bûm binalê / Derdê min karî ye û cerga min birîne."''
''"Hewa havînê, hewa havînê
Îsal havîna me zor bi kîn e
Girê agirê sebûn sî tîn e
Bergê esman bo me şîn e
Feslê gulgeştê Baxê Penawîn e
Ev sebûna me ji ku ve hat?
Bi tîna germê hilqirça welat
Stêra te'lê xwe guherî nehat
Bişne şîveya şemal kiş û mat
Dil vê germê qîz xemgîn e
Girê Yarê ciyê rojtavê
Rêya seyranê Newroz biriye
Karêza şerîf av tê de maye
Erxewan çiqpopê wê şikaye
Girê Seyran ciyê zar û şîn e
De Xwedê ye, hilkeve qîzîna şemalê
Hewa zenga xemê min ji dil bimalê
Ay bo dengxweşek digel şimşalê
Bi wê xwestinê têr bûm binalê
Derdê min karî ye û cerga min birîne"''
 
Pîremêrd, bandora rojê û tavê li ser riwekan û pêşveçûna xwezayê hildide
Line 77 ⟶ 45:
radigehîne me û wiha dibêje:
 
''"Wa beyanê gizînga tavê derket / Nema şevem bi tîrêja rojê ser ket / Xunçe gul xwe xuyan kir li dara / Bibalê jî şewra xwe kir nav gulzara / Lale tara ye, li ber berê çiyan / Hênika can e bayê leylexan / Dema êvarê sîbera baxan / Xweş e bo yarê bayê ser şeher / Ev tîrana gul û milê can e / Bê te cem min jîna zindan e / Cejn û şaya min hergav girîn e / Ez û bilbil cote zar û hejar / Hînî hesra me gulala dewrim / Wa jî daxa te bê wefa bimirim / Çaverêya min ke, wa têm ser qebrê / Bi hêwa te zindî bibim du carê."''
''"Wa beyanê gizînga tavê derket
Nema şevem bi tîrêja rojê ser ket
Xunçe gul xwe xuyan kir li dara
Bibalê jî şewra xwe kir nav gulzara
Lale tara ye, li ber berê çiyan
Hênika can e bayê leylexan
Dema êvarê sîbera baxan
Xweş e bo yarê bayê ser şeher
Ev tîrana gul û milê can e
Bê te cem min jîna zindan e
Cejn û şaya min hergav girîn e
Ez û bilbil cote zar û hejar
Hînî hesra me gulala dewrim
Wa jî daxa te bê wefa bimirim
Çaverêya min ke, wa têm ser qebrê
Bi hêwa te zindî bibim du carê"''
 
Pîremêrd, werza biharê hildide destên xwe bi barana meha avrêlê
Line 100 ⟶ 53:
vî awayê jêrîn pêşkêşî me dike:
 
''"Barana nîsanê bû mirwarî / Bi rehmê li ser me de barî / Zanistî bi wê hinegê kêm bû / Mîna gewher di nav sef de winda bû / Xwedî erfan ji neslê xweş / Zanistî li gêjgêjî kir xelas / Zanitî û zanistî Xwedê bi min bînin / Belkî bêkesan bi şev bixwînin / Xwendin şevê dike bi roj / Perdetarîkê dike bi laş."''
''"Barana nîsanê bû mirwarî
Bi rehmê li ser me de barî
Zanistî bi wê hinegê kêm bû
Mîna gewher di nav sef de winda bû
Xwedî erfan ji neslê xweş
Zanistî li gêjgêjî kir xelas
Zanitî û zanistî Xwedê bi min bînin
Belkî bêkesan bi şev bixwînin
Xwendin şevê dike bi roj
Perdetarîkê dike bi laş"''
 
Pîremêrd, di felsefeya xwe de, ew mafê ji law û mêran re hatiye nasîn,
Line 118 ⟶ 62:
gihîştina vê yekê bi vê rewşa jêrîn bang li keçan dike û wiha dibêje:
 
''"Ey keçikno werin mektebê / Hûn teskînê dilê me ne / Zîneta bax û ba û terîqê ne / Rewneqa destê gul im / Teze em tê gehîştin / Dayika qenc xwendewar / Mesela we têne meydan / Qewmekê pê bêye kar / Jin şirîka jîna mêr e / Nek tenê xerêqa bar û dar e / Terbiyeta mêjik û mindal e / Bo weten bêwijdan helal e"''
''"Ey keçikno werin mektebê
Hûn teskînê dilê me ne
Zîneta bax û ba û terîqê ne
Rewneqa destê gul im
Teze em tê gehîştin
Dayika qenc xwendewar
Mesela we têne meydan
Qewmekê pê bêye kar
Jin şirîka jîna mêr e
Nek tenê xerêqa bar û dar e
Terbiyeta mêjik û mindal e
Bo weten bêwijdan helal e"''
 
Pîremêrd, ji temenê biçûkatiya xwe heya dawiyê, ji gelê xwe re xizmeteke