'''Elî ŞerîatîŞerîetî''' ({{fa|على شريعتى}} ) (zayîn (Zayîn;[[1933]] li nêzî [[Meşad]] ([[Iran]]); mirin [[19'ê pûşperê]] [[1977]]an li [[IngilîstanÎngilistan]]), [[entelektûlentelektuel]] û [[sosyolog]]ekê [[farîsfaris]]ê [[Şîşî]] bû.
==Jiyan==
Elî ŞerîatîŞerîetî li malbateka ku dijbera modern kirina [[Şah]]ê [[Îran]]ê, yê ko ji fikrên [[Mustafa Kemal Atatürk]] bandor ditî, derdikeve hatibû dinê. Ew di [[1953]]an de wextê ko [[Mihemed Misadeq]] bi destên [[CIA]] ji erka xwe tê dûr xistin ew teva [[Tevgera Berxwedana Netewî]] dibe. ŞerîatîŞerîetî dest bi perwerdebûna xwe li Meşadê pêdike û heta ko dîploma xweya bo dereceya bakêlor(Îng. Bachelor) li ser [[pedagojî]] bigire li wir dewam dike. Di sala 1955an de ku ji zanîngehê destûryar dibe şunda jî dewama beşdarîya hareketên dijber dibe. Wê sebebê ew di [[1957]]an de bi 16 hevalên xweyên dinên endama [[Tevgera Berxwedana Netewî]] ve tê derdest kirin.
Ew di pê re bi bûrsekê qezenc dike re dihere [[ParisParîs]]ê û li wir li [[Sorbonne]] li ser [[sosyolojî]] û dîroka îslamê penç salan perwerdîyê xwe dewam dike û bi hilgirtinê dereceya [[doktor]]ê re [[1964]]an ji wir destûryar dibe. Li wir ew teva gengeşîyên ser [[Karl Marx]] û [[Sigmund Freud]], [[Henri Bergson]], [[Jean-Paul Sartre]] û [[Albert Camus|Camus]], [[Kolonî|Kolonîzmê]] û [[emperyalîzm]]ê, dema [[Şoreşa Cezayêrê]], dibe. Fikrên wîyên ko wî di nivîsên xwe de dinivisandinî bandorekê mezin li ser [[ronakbîr]]ên Îran ber dide. Wî di ramanên xwe de ji [[Mihemed Îqbal]] û [[Celaleddîn Rûmî]] bandorekê mezin didîtîbû.
Ew di 1964an de vedigere Îranê, lê kênge ew vedigere wir di cî de tê derdest kirin û pê wextekê re tê ber dan. Ew pê derketina xwey ji hepsê re li Zanîngeha Meşadê dest bi ders danê dike. Ew dersên ko wî didan navbera telebayan de bandorekê mezin ber dide û nav wan de bû gelek navdar bûbû. Pê ew dihere [[Tehran]]ê û li wir dewama ders danê, li Hiseynî Îrşadê, dike jî ew navdariyê xwe hîn zêde dibe. Pişt vê popularîtêyê ew ji hêla [[SAVAK]] tê bin çavkirin. Ew û telebayên xwe gelek çaran hat derdest kirin. Ew di 1974an de jî bo 18 mehan hat tecrîd kirin. Wextê ko ew di [[20'ê adarê]] 1975an tê ber dan, ders dan, civîn, weşandin bo wî tê qedexe kirin. Dîsa SAVAKê dikir her herekat û kirinên wî binçav bike. Elî Şerîatî bo van mercan bêzar dibe û ji Îranê der dikeve, dihere [[Îngîltere]]yê. Ji pê heftekê çûna wîya ÎngÎlterêyê re ew li bajare [[Southampton]] tê kuştin. Her çiqas kuştina wî rind zelal nebûbû jî ew tê qebûl kirin ko ji hêla Savak, rexistina Şah Riza yê bi dizî, hatibû kuştin.
