Bexdenûs: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
Bexdenoz'''Bexdenûz''' (Bilêvkirinên din;''Bexdenûs'', ''Bexdenûs'', ''Bextenûs'') ji bo mirov ji çiq û belgên wê faydê jê bigire tê çandin. Belgên wê yên kesk jibo tamxweşkirin û xweşikahî, wek garnîtûr dike ser brûş ( şorban), giraran û seletê. Çiqên wê jî dike nav şovayê ( xarinên rohn yên wek tirşîkê). Du cûreyên wê tên çandin, ya belg mezin û ya belg hûr û xingilok (kej). Pancar an jî dikakek ku di her malê û midbexê de wek baharat tê bikaranîn û gelek faydên wê jibo bedena mirov heye.
{{wiki}}
'''BEXDENÛS'''
 
BEXDENÛS / BEXDENÛZ / BEXDÛNIS
==Dîrok==
PETEROSELÎNUM CRISPUM
Dîrok: Ji 4000 salan virde li welatên wek Yewnan, Roma û yên din yên li ber Derya Spî, wek baharat û keskatîya nav xwarinê û berxwarinê tê xebitandin. Gîyayek Derya Spî ye. Ji wir belavî welatên din bûye. Li welatên wek Maroko, Tunis, Yewnanistan û Îtalya xwe bi xwe li çolan hêşîn tê. Lê li Kurdistanê di nav baxçan de tê çandin.
==Berhevkirin==
Bexdenoz ji bo mirov ji çiq û belgên wê faydê jê bigire tê çandin. Belgên wê yên kesk jibo tamxweşkirin û xweşikahî, wek garnîtûr dike ser brûş ( şorban), giraran û seletê. Çiqên wê jî dike nav şovayê ( xarinên rohn yên wek tirşîkê). Du cûreyên wê tên çandin, ya belg mezin û ya belg hûr û xingilok (kej). Pancar an jî dikakek ku di her malê û midbexê de wek baharat tê bikaranîn û gelek faydên wê jibo bedena mirov heye.
Berhevkirin: Di salê de mirov dikare 6 -7 caran berê wê hilîne. Jibo hişkkirinê divê pirçkên wê bên jêkirin û di cihek sîber de bê hişkkirin. Di nav tûrek cil an jî firaxek cam de, li cihek zuha bê parastin.
==Têdahî==
Dîrok: Ji 4000 salan virde li welatên wek Yewnan, Roma û yên din yên li ber Derya Spî, wek baharat û keskatîya nav xwarinê û berxwarinê tê xebitandin. Gîyayek Derya Spî ye. Ji wir belavî welatên din bûye. Li welatên wek Maroko, Tunis, Yewnanistan û Îtalya xwe bi xwe li çolan hêşîn tê. Lê li Kurdistanê di nav baxçan de tê çandin.
Têdahî: Vîtamîn A, C, K, Hesin, Fosfor, Elementên mangen, Kalsîum, Potasyum, kûkûrt, Dohnên firek, flavonoîd, Protei, Klorofîl Mûsîlaj û Hwd.
==Kêrhatî==
Berhevkirin: Di salê de mirov dikare 6 -7 caran berê wê hilîne. Jibo hişkkirinê divê pirçkên wê bên jêkirin û di cihek sîber de bê hişkkirin. Di nav tûrek cil an jî firaxek cam de, li cihek zuha bê parastin.
# Damaran vedike.
# Tansîyonê dadixe.
# Givirandinê (hezmê) hêsan dike.
# Iştah vedike.
# Xwînê paqij dike.
# Destavê (mîz) zêde dike û rêyên wê paqij dike.
# Ketina kincan tekûz dike.
# Cokên (qanal) hêkên jinan nerm dike û hamletîyê hêsan dike.
# Berxwedana bedenê zêde dike.
# Ciwan dihêle.
# Pêşîya penceşêrê digire.
# Jibo xweşkirina bûhranên bedenî û rûhî re dibe alîkar.
# Ji nexweşîyên kezeb û pişikê re fayda wê heye.
# Xîzê (kevir) nav gurçikan dixe.
# Şîrê dê zêde dike, xwînbûna diranan kêm dike, hêza dîtina çavan zêde dike.
# Xwîna nexweşîya şekir di asta normal de dihêle.
# Madeyên jehrî ji bedenê tavêje.
# Daxwazên zayendî (cinsî –seksî) zêde dike.
==Karanîn==
Têdahî: Vîtamîn A, C, K, Hesin, Fosfor, Elementên mangen, Kalsîum, Potasyum, kûkûrt, Dohnên firek, flavonoîd, Protei, Klorofîl Mûsîlaj û Hwd.
===1.Çayê===
Kêrhatî: 1- Damaran vedike. 2- Tansîyonê dadixe. 3- Givirandinê (hezmê) hêsan dike. 4- Iştah vedike. 5- Xwînê paqij dike. 6- Destavê (mîz) zêde dike û rêyên wê paqij dike.7- Ketina kincan tekûz dike. 8- Cokên (qanal) hêkên jinan nerm dike û hamletîyê hêsan dike. 9- Berxwedana bedenê zêde dike. 10- Ciwan dihêle. 11- Pêşîya penceşêrê digire. 12- Jibo xweşkirina bûhranên bedenî û rûhî re dibe alîkar.13- Ji nexweşîyên kezeb û pişikê re fayda wê heye. 14 -Xîzê (kevir) nav gurçikan dixe. 15- Şîrê dê zêde dike, xwînbûna diranan kêm dike, hêza dîtina çavan zêde dike. 16 -Xwîna nexweşîya şekir di asta normal de dihêle. 17 -Madeyên jehrî ji bedenê tavêje. 18- Daxwazên zayendî (cinsî –seksî) zêde dike.
Çayê: 1- Qasê 10-13 şiqin bexdenozê bi destan hûrkin nav litrek avê û bikelînin, bila 30 deqîqan di dema xwe de bimîne, paşê biparzinin û rojê du qedehên çayê jê vexwin. 2- Kevçîyek şêranî bexdenoza hişk bikin nav qedehek avê, ava kelandê berdin ser, bila 10 deqîqan di dema xwe de bimîne, paşê biparzinin û vexwin.
===2.Şîrub===
Karanîn: 1- Çayê 2- Şirûb 3- Tentûr 4- Banyo 5- Xwarin û selete.
Şîrub: Jibo nexwşîya şekir. Sê destik (qevd) bexdenoza ter (taze) bi destan hûrkin nav sîrquta darîn û têde biqutin heta dibe mexcûn. 6 qedehên avê berdin ser bila 2 seetan di dema xwe de bimîne. Paşê biparzinin, 1,5 qedeh ava limonên nûgivaştî berdin ser. Her roj spêdê berî xurîniyê qedehek avê jê vexwin.
===3.Tentûr===
Çayê: 1- Qasê 10-13 şiqin bexdenozê bi destan hûrkin nav litrek avê û bikelînin, bila 30 deqîqan di dema xwe de bimîne, paşê biparzinin û rojê du qedehên çayê jê vexwin. 2- Kevçîyek şêranî bexdenoza hişk bikin nav qedehek avê, ava kelandê berdin ser, bila 10 deqîqan di dema xwe de bimîne, paşê biparzinin û vexwin.
Tentûr: Du kulmên (qasî 100-150 gram) bexdenoza bi kulîlk, belg û bi reh berhevkin, bi destan hûrkin û bikin nav şûşêkî cam heta 0,7lt alkola % 70 derece berdin ser û derê wê bigirin. 5- 6 hefteyan li cihek sîber û ji tîrêjên tavê dûr bisekinînin. Car û baran bişilqînin, paşê biparzinin û bikin nav şûşek tarî û hilînin. Rojê 3-4 caran 10-15 dilopan jê vexwin.
===4. Xwarin û selete===
Şîrub: Jibo nexwşîya şekir. Sê destik (qevd) bexdenoza ter (taze) bi destan hûrkin nav sîrquta darîn û têde biqutin heta dibe mexcûn. 6 qedehên avê berdin ser bila 2 seetan di dema xwe de bimîne. Paşê biparzinin, 1,5 qedeh ava limonên nûgivaştî berdin ser. Her roj spêdê berî xurîniyê qedehek avê jê vexwin.
Xwarin û selete: Mirov dikare bexdenozê jî wek catir bêxe nav hemi cureyên girar
Tentûr: Du kulmên (qasî 100-150 gram) bexdenoza bi kulîlk, belg û bi reh berhevkin, bi destan hûrkin û bikin nav şûşêkî cam heta 0,7lt alkola % 70 derece berdin ser û derê wê bigirin. 5- 6 hefteyan li cihek sîber û ji tîrêjên tavê dûr bisekinînin. Car û baran bişilqînin, paşê biparzinin û bikin nav şûşek tarî û hilînin. Rojê 3-4 caran 10-15 dilopan jê vexwin.
Xwarin û selete: Mirov dikare bexdenozê jî wek catir bêxe nav hemi cureyên girar
( savar, birinc, meqerne), hemî birûşan ( şorban), hemi şovayan ( xwarinên bi avî, bigoşt an bê goşt wek dolmik, tirşik, guweç), nav hemi cureyên kebaban û kiftikan, hemi cûreyên seletan, û li cem hemiyan wek keskatî di ber ra bixwin. Lê divê bexdenoz tim û tim bi destan bê hûrkirin û piştî xwarin pijya têkeve nav xwarinê.
==Çavkani==
Çavkani: Malpera [[Lotikxane]], beşa Dermanxaneya Xweristê, Bavê Jîndar
18/12/08-
[[Kategorî:Riwek]]
 
Çavkani: Malpera Lotikxane, beşa Dermanxaneya Xweristê, Bavê Jîndar
[[tr:maydanoz]]