[[Bawe Tahir]], ya [[Baba Tayer]] (we Kurdî Nawendî), [[helbestwan]], [[hozan]], [[fîlesof]] û derwêşîgi [[Kurd]] bî ki le [[sesalli 11em]] le şari [[Hemedan]] da zîngî dikird.
==Naznaw==
Naznawegey "[[Baba Tahirê Uryan]]” bî we watey (me’nay) “Bawa Tayeri Rût û Lût”. Î naznawe belgey [[derwêş]] bîni [[Bawe Tahir]] e.
==Zîngî (Jîyar)==
Agadarîyeyli fireyg le ser jîyar û zîngî [[Bawe Tahir]] neresîye destman û erra nimûne îme be rûnakî û roşinî nîyezanîm ki [[Bawe Tahir]] le kam şar da hatbîye dinya (ango-ye’nî [[Bawe Tahir]] le merdimi kam şari [[Kurdistan]] bîye). Guman çûd girtûperi (dorûberi) 1100 sall pîş [[Bawe Tahir]] hatbîye gîhan (dinya).
Le naw naznawegey’a [[Bawe]] ya [[Baba]] nîşani [[Yarisanîtî]] ([[Yarisanigerî]]) ye. Çûnki [[Yarisan]]eyl we gewreyli ayînî xweyan ûşin [[Babe]], [[Bawe]] ya [[Pîr]]. Be’zî serçaweyl ûşin [[Serencam Name]] (kitawi ayînî [[Yarisan]]eyl) we desti [[Bawe Tahir]] nûsyaye.
[[Bawe Tahir]] salleyli fireyg le [[Hemedan]] zîngî dikird û malî dûwayî, ango [[gûrga]]gey, le meydanîg (we nawi [[Meydani Bawe Tahir]]) le bakûri (şimali) şari [[Hemedan]] e.
==Helbestwanî (Şa’irî)==
Helbest û şîregani [[Bawe Tahir]] firetir [[çûwarîne]]n û çimanî gûranî dihatine kar. Îmrûje rûjhelatzanegan î helbestane girê den we [[Pehlewîgan]].
We dax û efsûsew heta îmrûj helbesteyli [[Bawe Tahir]], ki le bineret da we zûwani [[Kurdî]]n, wek helbesteyli [[Farsî]],[[Lûrî]] ya amîteyg le [[Farsî]], [[Lûrî]] û [[Kurdî]] nasyayin. Bellam (welê) we rasî wa nîye çûnki da îse fire [[helbestwan]] û [[hozan]]i [[Kurd]], [[Azerî]], [[Gîlek]], [[Mazenî]], hwd. bîyin ki we zûwani [[Farsî]] [[helbestwanî]]yan kirdîye bellam (welê) le laygîtirew da îse yê helbestwani [[Fars]]îş nebîye ki [[helbest]] û [[şîr]]eganî têkil û amîtey [[Kurdî]] biked ya heta we [[Kurdî]] şîr bûşîd.
Eger îme le dîmenîg (menzerîg) rasteqîn (heqîqî) û resen timaşa bikeym tûwanîm wey rasteqînetîye (heqîqete) biresîm ki [[Bawe Tahiri Rût]] tenya [[hozan]]i [[Kurd]] bî ki egerîş ditûwastî we [[Farsî]] şîr û honrawe bûşîd, honraweganî amîtey [[Kurdî]] dikird!
==Kemîg Le Helbestegan==
:((Xûdawenda! kê bûşim ba kê bûşim?
:Mije pirr eşkê xûnîn ta kê bûşim?
:Hemem kez der biranin sû te ayim
:To kem ez der biranî va kê bûşim?!))
:Wergîran (Tercûme):
:Xwa! we kî bûşim, we kî bûşim?
:Birjang pirr le firmîski xwînîn, da key bûşim?
:Demîg ki le dergay xweyan derim ken, min dêm we dergay tu
:Eger tûnîş derim bikey, ewsa min we kî bûşim?!
:*****
:((Dilim ez derdê te daîm xemîn e
:Be balîn xiştim û bester zemîn e
:Hemîn cûrmim kê mû te dost dîrim
:Zi her ket dost dire hal în e?!))
:Wergîran:
:Dillim le derd û jani tu daîm xemîn û pejarebar e
:We cîwan xiştim û cîgam zewîn e
:Tenya gûnahim ew e ki dosit dîrim
:Da bizanim, her kî dosit dîrîd hal û ehwalî wa se?!
:*****
:((Meger şîr û pelengî ey dil ey dil?
:Be mû daîm bicengî ey dil ey dil
:Eger destim fitî xûnit verîjim
:Bivînim ta çi rengî ey dil ey dil!))
:Wergîran:
:Meger şêr û pellengî ey dill ey dill?
:Wegerd min daîm hay le şerr û ceng ey dill ey dill
:Eger bikefîde desim xwînit birişnim
:Dakû bînim çi rengîd ey dill ey dill!
:*****
:((Hezarit dil be ğaret borde vîşe
:Hezaranit ciger xûn kerde vîşe
:Hezaran dax vîş, ez vîşim eşmer
:Henî neşmerde ez eşmerde vîş e!))
:Wergîran:
:Hezaran dill firetir we tarran birdîde
:Hezaran ciger firetir xwîn kirdîde
:Hezaran dax firetir, firetir şimardim
:Hêmanî neşmardegan le şimardegan firetirin!
:*****
:((Sîye bextim ke bextim sernigûn bî
:Tûwe rûjim ke rûjim vajgûn bî
:Şûdim xar û xesê kûhê mûhebbet
:Zê destê dil ke ya reb ğerqi xûn bî!))
:Wergîran:
:Sîyebextim ki bextim pêçewane’s
:Sîyerûjim ki rûj û rûjgarim lar bîye
:Bîme poş û pilaşi kîfi mûhebbet
:Le destî dill ki ya rebî le naw xwîn’a bixinkîd!
:*****
:((Nigarîna dil û cunim te dîrî
:Heme peyda û penhûnim te dîrî
:Nedûnim mû ke î derd ez kê dîrim
:Hemî zûnim ke dermûnim te dîrî))
:Wergîran:
:Nîgarê! Dill û gîyanim hin tûne
:Gişt dîyar û nadîyarim hin tûne
:Nîyezanim k’ey jane eşqe le kîye
:Her î dizanim ki dermanim we lay tûne
:*****
:((Dilî nazûk be sane şîşe’em bî
:Eger ahî kişim endîşe’em bî
:Sirişkim ger bûwe xûnîn eceb nîst
:Mû an darim ke der xûn rîşe’em bî!))
:Wergîran:
:Dillîg nasik wîney (çimanî) şîşe dîrim
:Eger ahîg bikîşim endîşe dîrim
:Firmîskim ger bîyese xwînîn eceb nîye
:Min ew darime ki le naw xwîn rîşe dîrim!
:*****
==Helbesteyli Temam-Kurdî==
Mamosa [[Rehmet Mucteba Mînewî]] le [[mûze]]y [[Qonya]] da yê qereyg parçe-şîr û [[çûwarîne]] we zûwanîg kûne peyda kirdîye ki hin [[Bawe Tahir]] in. Î helbesteyle we giştî we zarawayegî [[Kurdî]] kûne’n ki îmrûj êtê nemanîye. Bellam (welî) î zarawe we rasî pirdîg e le naw zûwan û zaraweganî [[Kurdî]] ki tûwanîm bûşîm [[Hewramî]], [[Soranî]] û [[Kirmanckî]] girê ded we yegtir. Parçeyg ley helbesteyle:
:((Zaricem dî werayî mûrc edxwerd
:Mûrcan du destî we Xweda derd
:Negehan bamed an bazûdarî
:Zariciş kûşt û mûran zaric edxwerd
:Dallê ce [[Elwend]] kohan kerd perwaz
:Baziş bikûşt û xûniş pak vaxwerd
:Bamed neçîrevan derdîn û dayîn
:Be wekdiş tîr û dall ej kar baderd
:“Bişe neçîrevan destit û ça dest
:Çi înet bedkere ej kar baderd”
:“Be name neşê îne wed ke min kerd
:Be min her an keran her wed ke min kerd!”))
:Wergîran:
:Kewgî dîm xweraki mirûçe dixward
:mirûçegan destyan erra Xwa berz kird
:Kûtûpirr bazîg rawger û deselatdar hat
:Kewgegey kûşt û mirûçegan kewgegeyan dixward
:Dallîg le kîfi [[Elwend]] perwaz kird
:Bazegey kûşt û xwînî pak û temam hellxward
:Rawgerîg bêrehm û qîn le dill
:Tîrîgî awîşt û dallegey daxist
:[Mirûçegan wetyan:] “Biço rawger, desit xweş bo!
:K’ey bedkare le kar xistîd
:[Rawger wetî:] “Î kare ki kirdim nîyewûd we hoy (delîli) nawdarî min
:We minîş her wa biken ki min (we dallegem) kird!”