|
[[Qamişlo]] û [[Nisêbîn]] yek bajar in, lê di navbera [[Tirkiye]]yê û Sûrî de hatine dabeşkirin. Qamişlo di desthilatdariya Sûriyê û Nisêbîn jî di bin destê Tirkiyeyê de maye. Hûn di wêneyê de li Nisêbînê ala tirkan û li Qamişloyê jî ala Sûriyê dibînin.
== Dîrok ==
== Dîroka Rojavaya Kurdistanê ==
{{Gotara bingehîn|Dîroka Rojavaya Kurdistanê}}
[[Wêne:Rojava february 2014.png|thumb|250px|Rojavaya Kurdistanê, 2014]]
Dîroka Rojavaya Kurdistanê, pirr kevn diçê. Bi teybetî, li ser wê axa wê, ji demên Sumeriyan ve li wir jiyane û şariştanî di pêşketinê de ya. Ev herêm Rojavaya Kurdistanê, dikeve keviya çemê mazin û navdar ê Firatê de. Di demên berê de, heta ku digihişt ber çiyayê kurdan û bajarên weke [[Efrîn]], [[Kobanî]], [[Serêkaniyê]] çem diharikî. Ev herêm, weke herêmna şîn û pêşketî bûn. jiyane li van herêman, di pirtûkên pîroz de jî bicih bûya. Bi teybetî, ji ber Kobanî û Efrînê û heta ku digihijê Halebê û piştre şamê, weke herêmna ku li wan zanebûn pêş diket bû. Birehim xelîl, çanda wî li vê herêmê bicih bûya. Mîtra, di dema mîtaniyan de hatiya û ew bixwe jî ji Mîtaniyan bûya. Mîtanî jî kurd bûna..<ref>Abdusamet Yigit, ''Pirtûka, ´jiyane di bin roja Mîtra de dimeşê</ref> ▼[[Wêne:Rojava june 2015.png|thumb|250px|Rojavaya Kurdistanê, 2015]]
[[Wêne:Northern Syria - Rojava october 2016.png|thumb|250px|Rojavaya Kurdistanê, 2016]]
▲Dîroka Rojavaya Kurdistanê, pirr kevn diçêdiçe. Bi teybetîtaybetî, li ser wê axa wê, ji demên Sumeriyan ve li wir jiyane û şariştanîşaristanî di pêşketinê de ya. Ev herêm Rojavaya Kurdistanê, dikeve keviya çemê mazinmezin û navdar ê Firatê[[Firat]]ê de. Di demên berê de, heta ku digihişt ber çiyayê kurdan û bajarên weke [[Efrîn]], [[Kobanî]], [[Serêkaniyê]] çem diharikîdiherikî. Ev herêm, weke herêmnaherêmên şîn û pêşketî bûn. jiyanejiyanê li van herêman, di pirtûkên pîroz de jî bicih bûyabûye. Bi teybetîtaybetî, ji ber Kobanî û Efrînê û heta ku digihijêdigihije HalebêHelebê û piştre şamêŞamê, weke herêmnaherêmên ku li wan zanebûn pêş diket bû. BirehimBirehîm xelîlXelîl, çanda wî li vê herêmê bicih bûyabûye. Mîtra, di dema mîtaniyan de hatiyahatiye û ew bixwe jî ji Mîtaniyan bûyabûye. Mîtanî jî kurd bûna.bûne.<ref>Abdusamet Yigit, ''Pirtûka, ´jiyane di bin roja Mîtra de dimeşê</ref>
Li herêmê, piştî ku rejima be'sê lê tê û serdest dibêdibe, wê navê herêmê giştkan biguharênediguherîne. Lê navênavên herêmê kevn in. MinakMînak, navê Kobanê,<ref>by Jack M. Sasson - Chapel Hill, North Carolina, HURRIANS AND HURRIAN NAMES IN THE MARl TEXTS </ref>, ji dema Hûriyan a. Navê Serêkaniyê bi rengê ´weşokanî´ ji dema hûrî û mîtaniyan ae û di dema Mîtaniyan de bûyabûye paytaxtpaytext ji mîtaniyan re. Herêma Serêkaniyê, piştî ku dewletên Sûrî û tirkiyaTirkiyeyê avabûnava bûn, bû du-qat-qism. QatekQismekê li Sûrî ma û rejima Be'sê navê wê gûharandguharand û kir "Rasûlayn". QataQismê wê yayê li aliyê tirkiyaTirkiyeyê ma jî, rejima tirk navê wê guharand û navê wê kir "Ceylanpinar". Lê ev herdûherdu qatqism jî, berê yekbûnyek bûn û bajarek bûn. Berê di ber re jî û di navê de jî şaqna ji çemê Firatê diharikîdiherikî.
Di demên berî zayinê de, di dema Gûtiyan de jî, di nava sînorê gûtiyanGûtiyan de bûyabûye. Piştî gûtiyan re ku hûrî û mîtanî hatin, êdî ew herêm bû weke navend û paytexta wan ku ew lê pêşketinbi pêş ketin û mazinmezin bûn. Li herêmê, di dema Sumeriyan de, di dema Xanadana Ur de jî, ev herêm ji wê re û ji pêşketina wê re bûyabûye hîm. Ji her sê xanadanênxanedanên Ur´anUran re jî wusawisa bûyabûye. Î roÎro, di roja me de ku dikeve naqabîna AfrînEfrîn û HalabêHelebê de, di dema Sumeriyan de ku ji wê re ´Marî´ dihat gotin, nivîsa pizmarîbizmarî ku li wir hat dîtin, û tercûmeyêntercumeyên wê bi navê "hurrian and hurrian names in the mari tekst" de navê "Kobanê" û hwd henahene. Marî, di dema hûrî û mîtaniyan de di nava sînorê hûrî û mîtaniyan de bû.
Di dema hûrî û mîtaniyan de, bi pêşketina xwe di aramiyê de li vê herêmê jiyan kiriyajiyane. Lê piştre, di dema Asûriyan de, rastî hêrîşanêrîşan hatiyahatiye. Di dema [[Îskenderê mekedonîMezin]] de jî re rastî hêrîşanêrîşan hatiyahatiye. Mediya,Gava diku dema kuMedî li herêmê bûbûn desthilatdar ewderew der di nava sînorê xwe de girt û bi wê re li ser herêmên anatoliaAnatolia jî karî ku serdestiya xwe bide herêkirinerêkirin. Di pirtûkên pîroz de bahsebehsa Nemrûd tê kirin ku di dema Birehim xelîlXelîl de jiya yajiyaye. Nemrûd jî, di dema xwe de li vê herêmê xwe kiriyakiriye hikimdarhukimdar. Çanda herêmê, heta dema derketina îslemiyetêÎslemiyetê li gor çanda êzdayiyêÊzidîtiyê bû. Piştre îslemiyetêdînê ewderÎslamê ew der jî kirinakiriye bin destê xwe de û guharandguherandiye. Piştre, wê demên desthilatdariyên kurd ên dewletên kurd Merwaniyan û Eyûbiyan li herêmê bi pêş bikevindikevin. Wê herêmHerêm, di dema Eyûbiyan de, ji sadsalesadsala 11´min û11em heta sadsalesadsala 16´min16em, wê di bin destê desthilatdariya xanadana eyûbiyan de bimêne. dimîne.<ref>Abdusamet Yigit, ''Pirtûka, ´di sedsale 21´ê de şoreşa kurd: rojava´</ref> Piştî ku Osmanî pêşketinbi pêş ketin, êdî osmaniyan, ewderew der weke eyeletekê desthilatdariya aşîrêneşîrên kurd herêkiriyaqebûl kiriye.
== Zimanê ku lê tên axiftin ==
|
