Bakterî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6
Avestaboy (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Rêz 33:
}}
 
'''Bakterî''', (bi [[înglîzî]] ''bacterium'', pirejimar ''bacteria''), [[hûrjînewer|hûrjînewrên]] [[yekxaneyi]] ne. Bi giştî, ew çend [[maykrometirMîkrometre|mîkrometreyan]]ekan mezin in û bi gelek form û şêweyan hene: girover, dirêjûdirêj, lûlwerpêç.
 
[[zanist|Zanistê]] lêkolînên li ser bakteriyan [[bakterîzanist]] e ko tayekê [[hûrjînewerzanistMîkrobiyolojî|hûrjînewerzanistîhûrjînewernasî]] ye.
 
Bakterî li hemî jîngehan hene: di nav [[ax|axê]] da, di binê [[derya]]yan da, li serê [[çiya]]yan li her derê. Ew di cihên mîna [[paşmayên tîrêjçeleng]] (radioactive waste) jî hene. Bi awayekê mînakî (typical) 40 milyon bakterî di her grameka axê da û yek milyon di nav mîlîlîtireka avê da hene. Bi giştî nêzîkî 5 [[nonîlyon]] (5 × 10³°) bakteriyan li cîhanê hene. <ref>{{cite journal | author = Whitman W, Coleman D, Wiebe W | title = Prokaryotes: the unseen majority | url = http://www.pnas.org/cgi/content/full/95/12/6578 | journal = Proc Natl Acad Sci U S A | volume = 95 | issue = 12 | pages = 6578 – 83 | year = 1998 | id = PMID 9618454 | access-date = 2007-01-13 | archive-date = 2008-03-05 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080305184844/http://www.pnas.org/cgi/content/full/95/12/6578 | url-status = dead }}</ref>
 
Bakterî di [[çerxa zadî]] da gelek giring in û gelek qonaxên giring di wê çerxê da, wekî [[tesbîtkirina naytrojinê]] di [[atmosfer|atmosferê]] da li ser wan dimînit. Di laşê mirovan da hijmaran bakteriyan 10 caran ji hijmara [[xane]]yên laşî zêdetir e û piraniya wan jî li ser [[pîst|pîstî]] û di nav [[koendama herisê]] da ne. <ref>{{cite journal | author = Sears C | title = A dynamic partnership: Celebrating our gut flora | journal = Anaerobe | volume = 11 | issue = 5 | pages = 247 – 51 | year = 2005 | id = PMID 16701579}}</ref> Herçind e ko piraniya wan bakteriyan bêziyan in an hema bibêje mifadar in jî, lê hindek ji wan [[derdzê]] (pathogenic) in û dikarin mirovan nesax bikin. Bakteriya derdzê ya herî berbelav bakteriya [[nesaxînexweşî]] ya [[êşa zirav]] anko sillê an tûberkolosîsê ye ko her sal zêdetir ji 2 milyon kesan li seranserî cîhanê dikujit.
 
== Çavkanî ==