Şablon:GH/2022/2: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Erd''', '''Dinya''' yan jî '''Cîhan''', (bi [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]]: ''Earth)'' yek ji gerstêrkên pergala rojê ye û piştê gerstêrkên [[Tîr (gerstêrk)|Tîr]] û [[Gelawêj (gerstêrk)|Gelawêj]]ê gerstêrk a sêyemê nêzîkî [[Roj (stêrk)|rojê]] ye. Erd, yekane heybera astronomîkî ye ku tê zanîn jiyanê dihewîne û piştgirya jiyanê dike. Di [[Pergala Rojê|pergala rojê]] de gerstêrk a yekane ye ku girseyên mezin ên avê diparêze. Rûyê cîhanê bi giranî av e yan wekî qeşa avê ya li herêmên polar e. Bi piranî ji sedî 70,8 rûyê cîhanê ji avê pêk tê. Firehiya Erdê 510 milyon km² ye. Ji çaran yekê serzemînê bejahî ye û ji çaran sisê ji [[derya]] ye. Temenê erdê 4.5 milyar sal e û ji sedî 29.2ê rûyê erdê ax e ku ji parzemîn û giravan pêk tê. Piraniya axê di nîvkada bejahiyê de ye. Erd xwedî atmosferek heyî ya ku bi piranî ji [[nîtrojen]] û ji [[Oksîjen|oksîjenê]] pêk tê. Şert û mercên rûyê erdê bi giranî ji hêla atmosferê ve ji hêla pêkhateyê erdê û sîrkulasyona erdê û bi sîrkulasyona [[Okyanûs|Okyanûsê]] ve têne birêvebirin. Atmosfera Dinyayê, ji hîdrosfer û lîtosfer, hawîrdora ku li ser rûyê erdê jiyanê dihewîne afirandindiye û di heman demê ev atmosfer bi girîngî ji hêla erdê ve hatiye çêkirin. Wekî hilbera pergala avhewayê ya Erdê, avhewa materyalkirina dabeşkirina budceya enerjiya Erdê ye, ku li ser latên cihêreng newekhev û bi demsalê cuda tê wergirtin û ji cûdahiyên topografî û guheztinên atmosferê hesas e. Wek mînak zêdebûna gazên serayê yên atmosferê, ku dibe sedema bandorên mîna [[Guherîna avhewayê|guherîna avhewa]] ya gerdûnî. Kêşiya erdê bi tiştên din ên li fezayê re, nemaze [[Heyv]], ku tenê peyka xwezayî ya herdemî ya Cîhanê ye, bi dûrahiya saniyeyek ronahiyê de bi qasî çaryeka firehiya Cîhanê heye. Materyalên herî kevn ên ku di Sîstema Rojê de hatine dîtin bi (4.5682+0.00020−0.0004) 4 milyar sal berê hatine dîtin.