Mustafa Kemal Atatürk: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
Etîket: Betalkirî Guhartina dîtbarî |
B Guhartinên 78.185.232.203 (gotûbêj) hatine betalkirin, vegerand guhertoya dawî ya Ghybu Etîket: Vegerandin |
||
Rêz 24:
}}
'''Mustafa Kemal Atatürk''' (bi [[kurdî]]: ''Mistefa Kemal Atatirk'')<ref>{{Cite book|title=The Formation of Kurdishness in Turkey: Political Violence, Fear and Pain|last=Aras|first=Ramazan|publisher=Routledge|year=2013|isbn=978-0367410384|location=New York|pages=129}}</ref> (jdb. [[1881]] li [[Tesalonîkî]] - m. [[10ê çiriya paşîn]] a [[1938]] li [[Stembol]]ê)
Serokê yekem Meclîsa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê ye. Ji sala 1923an heta mirina wî di 1938an de serokkomarê Tirkiyê bû. Wî xwe wekî neteweperestekî tirk destnîşan kiriye.
== Atatürk û mafên sivîl û siyasî yên kurdan û hindikayiyên din ên komara tirkî ==
Di dema wî de şerên tund li dijî kurdên Tirkiyeyê rû dane û dewleta tirk dest bi siyaseteke asîmîlasyona aborî, çandî û zimanî ya beremberî kurdan kiriye. Di 1931ê de bi awayekî fermî hatiye ragihandin ku dewleta tirkî li bin rejîmeke yek-partiyê bû. Ev îdeolojiya dewleta tirk a Atatürk "kemalîzm" an jî "etatirkîtî" (bi tirkî: ''Atatürkçülük'') tê navlêkirin<ref name="Erik J. Zürcher 1993">Erik J. Zürcher (1993). Turkey: A modern history. I.B. Tauris & Co Ltd, London.</ref>.
=== Serhildana Şêx Seîdî, 1925 ===
{{Gotara bingehîn|Serhildana Şêx Seîdê Pîranî}}
=== Serhildanên Agiriyê, 1926-1930 ===
{{Gotara bingehîn|Serhildanên Agiriyê}}
=== Serhildana Dêrsimê ya Seyid Rizayî, 1937 ===
{{Gotara bingehîn|Serhildana Dêrsimê}}
== Atatürk û mafên sivîl û siyasî yên jinan ==
Li aliyê din jinên tirk di pêşiya serokatiya Atatürk de li pêşberî gelek welatên rojavayî mafên sivîl û siyasî wekhev wergirtin.<ref>Mastering Modern World History by Norman Lowe, second edition</ref> Bi taybetî, di hilbijartinên herêmî de ji hêla Actêra No. 1580 di {{dîrok|3|nîsan|1930}} û çend sal şûn da, di 1934an de, destûrnameya tevahî ya gerdûnî, zûtir ji piraniya demokratên din ên cîhanê.<ref>Türkiye'nin 75 yılı, Tempo Yayıncılık, İstanbul, 1998, s. 48, 59, 250</ref>
==Mirina wî==
Mustafa Kemal Atatürk di 10ê çiriya paşîn a 1938an de li seraya [[Dolmabahçe]] ya Stembolê ji ber [[kezebreşî|kezebreşiyê]] ([[sîroz]]a [[kezeb]]ê) mir<ref name="Erik J. Zürcher 1993"/>.
== Mijarên têkildar ==
Line 34 ⟶ 50:
== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
== Girêdanên derve ==
{{commonscat-b|Mustafa Kemal Atatürk}}
|