'''Velehrad''' (bi [[kurdî]] wateya wê: ''keleha mezin'') navê gundekî li bajaroka [[Uherské Hradiště]] ye ku dikeve herêma [[Zlín (herêm)|Zlín]] a [[Komara ÇekîÇekya]]yê. Nifûsa wêwî 1.316<ref>{{Citation |title=Agahiya serjimarê ya gundên Komara ÇekîÇekyayê |url=http://notes3.czso.cz/csu/2011edicniplan.nsf/t/760029E11D/$File/13011103.pdf |accessdate=2011-07-25 |archive-date=2011-06-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110626204418/http://notes3.czso.cz/csu/2011edicniplan.nsf/t/760029E11D/$File/13011103.pdf |url-status = dead }}</ref> kes e û 6 km dûrî Uherské Hradiště ye. Di serdema împeratoriya [[Moravyaya GewreMezin]] de Velehrad navenda bajarê sereke yê [[Velîgrad]]ê bû. Ji bo [[xiristiyan]]an cihê herî pîroz ê li Komara ÇekîÇekyayê ye. Xiristiyan bazîlîkaya [[Kîrîl û Metodiyos]] weke cihekî [[hec]]ê bikartîninbi kar tînin. Lewma her sal [[5'ê5ê tîrmehê]] mirov diçine vî gundî.
== Dîrok ==
Li gorî baweriya gel Velehrad navenda [[Moravyaya GewreMezin]] bû. Lê di nivîsên navbera sedsalên 9 û 13'an13an de tiştekî bi vî awayî yê berbiçav nehatiye nivîsandin. Nivîsa herî kevn a di derbarê Velehradê de di sala [[1131]]'anê de ji aliyê [[metran]]ê [[Olomouc]]ê, [[Jindřicha Zdíka]], ve hatiye nivîsandin û ti agahiyên din ên berfireh tunetine.<br/>
Di sala [[1985]]'an de di bin rejîma komunîzmê de bi boneya ziyaretgeha neteweyî li Velehradê ji carên din bêhtir mirov gihane hev. Herwiha wê salê ji aliyê [[Papa]] ve xelata [[Gula Zêrîn]] ji bo bazîlîkaya Velehradê hate dayîn. Di sala 1990'î1990î de [[Papa Yûhana Paulê II|Papa Paulê II]] çû serdana Velehradê. Di sala 1993'an1993yan de bi serkêşiya civata neteweyî ya Velehradê 8000 mirov li cihê ziyaretgehê kombûn.
=== Kenîşteya Velehradê ===
Kenîşteya Velehradê, kenîşteya herî kevnare ya baweriya [[sîstersiyanî]] ya li [[Moravya]]yê ye. Li kenîşteyê herwiha bazîlîkaya firîna bihiştê ya [[Meryem]] û [[Kîrîl û Metodiyos]] heneheye. Metranê [[Olomouc]]ê dixwaze ku li cihê îroyîn kenîşteyek were avakirin lewma di salên 40'î40î yên sedsala 13'an13an de kenîşte tê avakirin. Kenîşte bi awayê hunera [[romanesk]] hatiye avakirin û bandora hunera [[gotîk]] jî li ser avahiyê tê dîtin.<br/>
Di sala 1421'ê1421ê de kenîşte ji aliyê [[Hussîte]] yên Moravyayî ve tê şewitandin. Di dawiya sedsala 16'an16an de avahî tê nûkirin, lê di dema [[şerê sih salan]] de ji aliyê hêzên [[Transîlvanya]]yê ve du caran rastî êrîşan tê. Piştî van êrîşan di navbera salên 1629-1635'an1635an de bi şêwazê [[barok]] tê nûkirin. Di sala [[1681]]'ê de agir bi avahiyê dikeve û dîsa tê nûkirin. Di sala 1890î de baweriya kenîşteyê ji sîstersiyanî bi ser baweriya [[civata îsewiyan]] ve tê guhertin. Di dema serweriya vê civatê te herêma kenîşteyê du caran tê kolandin. Mebesta kolanê dîtina avê ya di bin erdê de bû. Di sala [[1950]] de ji ber êrîşeke navbera polîs û civatê de kenîşte ji destê civata îsewiyan tê derxistin. Piştî sala 1990'î1990î civata îsewiyan di vegerevedigere kenîşteyê û di heman salê de ji aliyê [[papa]] ve tê ziyaretkirin.
=== Bazîlîkaya Kenîşteyê ===
Di [[27'ê sermawezê|27'ê27ê sermaweza]] 1228'an1228an de bi daxwaziya Metran Robert dêrek tê avakirin. Şêweyê dêrê yê roja me piştî şewata 1681'î1681î tê avakirin. 14 beşên îbadetê tên avakirin. [[Dêr]] bi şêwazê romanesk-gotîk hatiye avakirin. Dirêjiya wê di navbera 86-100 metreyî de ye. Di kewçêra [[1735]]'an de carekîcarekê tê nûkirin. Piştî sala [[1927]]'an dêr ji aliyê papa ve weke bazîlîka tê binavkirin û di sala [[1985]]'an de xelata [[Gula Zêrîn]] ji bo vê bazîlîkayê tê dayîn.
