Împeratoriya Bîzansê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
Etîket: Betal bike Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl |
||
Rêz 102:
Osmanan paş Konstantînopolîs di [[1461]]an de jî dawiya Împeratoriya Trebzonê de.
== Kultûr û avakarî ==
{{gotara bingehîn|Ayasofya}}
[[Wêne:Hagia Sophia Mars 2013.jpg|thumb|Çebûnakî Bizanzîyan]]
Ayasofya, dêreke kevnar a bîzansî ya taxa Eminönü ya [[Stembol|Stembolê]]<nowiki/>ye.
Avahiya ku wek dêr hatibû lêkirin, heya demekê bû mizgeft û îro wek muzexane tê bikaranîn û li Eminönü, li aliyê ewropî yê Stembolê, hatiye lêkirin. Gava ev qubeya basîlîka di sedsala 6mîn de hate avakirin, weke mînakeke bèhempa ya mîmarî hate dîtin.
Ayasofya ku mînaka herî dawî ya mîmariya antîk e, dêra sereke ya [[Împeratoriya Bîzansê]] û navenda olî ya xirîstiyanên [[ortodoks]] bû.
Gava [[Justinian]] bû împeratorê bîzansî, wî bi lêkirina ew meztirîn avahiya wê demê hêza xwe nîşanî hemû cîhanê da.
Ayasofya ji ber hemû taybetiyên xwe bi dîroka kûr a Împeratoriya Bîzansê ve girêdayî ye, ji ber ku bi lêkirin û hêza wê ya sembolîk xwediyê girîngbûneke bilind bû. Lewra ji aliyê oldarên xirîstiyan ve hê jî wek perestgeheke pîroz tê dîtin.
Di sala 1453an de gava [[Konstantînopolîs]] ji aliyê osmanan ve tê fethkirin, çan û gelek xemilandinên xirîstiyan ên Ayasofyayê tên jêbirîn.
Ji ber hêjayiya xwe Ayasofya di sedsalên 16 û 17an de ji [[Împeratoriya Osmanî]] re bû mînak ji bo lêkirina mizgeftan. Wek mînak, mizgefta Sultan Ahmet (Siltan Ehmed) û Mizgefta Şîn kopyeyên Ayasofyayê ne.
== Kronolojî ==
Line 135 ⟶ 152:
* [[29'ê gulanê]] 1453: Konstantînopolîs derbaza Osmanan bû.
* 1461: Împeratoriya Trabzon jî bi destên Osmanan hat hilwaşandin.
== Mijarên têkildar ==
* [[Yewnanistana Kevn]]
* [[Împeratoriya Romê]]
* [[Împeratoriya Osmanî]]
* [[Tirk]]
* [[Selcûqî]]
* [[Selcûqiyên Romê]]
* [[Atîna]]
* [[Zimanê yewnanî]]
* [[Împeratoriya Seleukî]]
== Girêdanên derve ==
| |||