[[Wêne:Peloponnese modis.jpg|180px|thumb|PeloponnêsosPeloponêsos ji ezmenê de]]
[[Wêne:Historic peloponnes de.png|thumb|180px|PeloponnêsosPeloponêsos di dema kevn de]]
'''Peloponnêsos''' (bi [[yewnanî]] Πελοπόννησος, ''Pelopónnisos''; bi [[yewnaniya antîk]] ''Pelopónnēsos'') [[nîvgirav]]akeeke li başûra [[Yewnanistan]]ê ye.
== Nav ==
Nav bibê gumanîguman ji figurakeegîdê mîtolojîk {{Girêdan|Pelops|en}}, tê gotin kuê lawê {{Girêdan|Tantalos|en}} bû, hatiye girtin. Navê duyem ''nesos'' jî tê manemaneya girav. Yanê bi tunî; "girava Pelops".
Hin deman ew bi navê [[îtalî]] [[Morea]] jî hatî bûhatibû navandin.
== Erdnîgarî ==
Girav an nîvgirav bû ne PeloponnêsosPeloponêsos nevebirî ye. Berê ew ji reşahiyê [[Yewnanistan]]ê ve, reşahiyên li ser parzemîna [[Ewropa]]yê, bi [[berzaxa Korîntê]] firehîye 6 km. bi wê ve gireda bûgirêdabû. Lê di [[1893]]an de li ser wê [[kanala Korîntê]] hat çêkirin. Çiqas êdî ew ji reşahiya Yewnanistanê ve ne girêdayî ye jî ji bo kanalê çêkirîyeçêkiriye ew hîn wek nîvgirav tê ditîn. Di [[2004]]an de PeloponnêsosPeloponêsos bi pirayakê 2,2 km ve bi reşahiyê bingehî ve hat girêdan.
PeloponnêsosPeloponêsos li başûra nîvgirava [[Balkan]]ê eye. Li rojavaya nîvgiravê [[Deryaya Egeyî|Deryaya Ege]], li rojhelat jî [[Deryaya Îyon]] heye.
== Dîrok ==
PeloponnêsosPeloponêsos dema [[mîken]]an de, di [[1100 b.z.]] de dawî bûbûn, navenda medenîyetamedeniyeta wan bû. Ew di dema yewnaniya antîk de di destên [[sparta]]yiyan bû. Ji pê re [[Îskenderê Mezin]] ew dera dagir kir. Lê ew di [[146 b.z.]] de kete destên [[Împeratoriya Romayê]]. Ew dera ji pê Romayê re kete destên [[Bîzans]]ê û wek Morea dihat navendin. Di [[1204]]an de li [[Sefera xaçperestan a çarem|Sefera Xaçiyayê Çarê]] ew ji aliyê latînan ve hat dagîrkirin. Ew ji pê Bîzans şunda serxwe bû re şunda hundura xakên Bîzansê bû. Lê ew di [[sedsala 15'an15an]] de navbera [[Venedîg]] û [[Osmaniyan]] de diçû û dihat. Ew bi dawî di [[1686]]an de kete destên Venedîganvenedîgiyan û heta [[1715]]an wek Morea di destên VenedîganVenedîgê de ma. Paş serxwebûna [[Yewnanistan]]ê re ew şunda destdestê yewnaniyan ket û ew şunda wek navê xwe yê antîk PeloponnêsosPeloponêsos hat navandin.
