Mehmed II
Mehmed II siltanekî Osmanî bû ku ji tebaxê 1444 heta Îlonê 1446an, û paşê paşê ji sibata 1451 heta gulana 1481 hikûm kir.Di serdema yekem a Mehmed II de, wî sefera Xaçperestên ya ku János Hunyadi pêşengiya wî dikir têk bir, piştî ku êrişên Mecaristan li welatê wî şertên agirbesta Aştiya Szeged şikand. Dema ku Mehmedê II di sala 1451an de careke din derket ser text, hêza deryayî ya Osmanî xurt kir û amadekariyên êrîşa li ser Konstantînopolîs kir. Di 21 saliya xwe de, wî Konstantinopolis ( Stembola îroyîn) zeft kir û dawî li Împeratoriya Bîzansê anî.
Siltanê Împeratoriya Osmanî | |
---|---|
- | |
Murad II (en) Bayezid II (en) | |
Siltanê Împeratoriya Osmanî | |
- | |
Murad II (en) Murad II (en) |
Jidayikbûn | |
---|---|
Mirin | |
Cihê goristanê |
Fatih Istanbul Mosque (en) |
Navê rastî |
فاتح سُلطان محمد |
Bernav |
فاتح, صاحب البشارة, الملكُ المُجاهد, أبو الفتح والمعالي |
Nasnav |
Avni |
Sernavê esilzade | |
Pîşe |
Desthilatdar, helbestvan |
Malbat | |
Bav |
Murad II (en) |
Dê |
Hüma Hatun (en) |
Hevjîn | |
Zarok |
Piştî fethê Mehmed sernavê Qeyserê Împeratoriya Romê, li ser vê rastiyê ku Konstantînopolîs ji dema pîrozkirina wê di sala 330 PZ de ji hêla împerator Konstantîn I,[1] rûnişt û paytexta Împeratoriya Bîzansê a sax bû. Lê dîsa jî, Mehmedê II. Dewleta Osmanî heta dawiya jiyana xwe wek berdewamiya Împeratoriya Romê dinêrî, xwe wek "berdewam" didît, ne ku "dewsa" wê dike.
Mehmed serkeftinên xwe li Anatolyayê bi yekbûna wê û li başûrê rojhilatê Ewropayê heta rojavayê Bosniyayê berdewam kir. Li malê wî gelek reformên siyasî û civakî kir, huner û zanist teşwîq kir, û di dawiya serdestiya xwe de, bernameya wî ya ji nû ve avakirina Konstantînopolîsê veguherand paytexta împeratorî ya geş. Ew li Tirkiyeya îroyîn û beşek ji cîhana misilman a berfireh wek qehremanek tê dîtin. Di nav tiştên din de navê wî navçeya Fatîhê ya Stembolê, Pira Fatîh Siltan Mehmed û Mizgefta Fatîhê ye.
Mijarên têkildar
biguhêreÇavkanî
biguhêreEv gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |