Lêkerên farisî ev lêker in ku di zimanê farisî ya nûjen de tên bikaranîn.
Di wêjeya farisî de nêzîkî du hezar lêker tên bikaranîn li gr pirtûka Mehmûd Beşîr Huseyîn. Gelek ji lêkerên farisî di pirtûka Mehmûd Beşîr Huseyîn ya bi navê فهرست فعلهای پارسی (Fihrist-e fe'elha-ye parsî ) berhev kiriye[ 1]
biguhêre
Paşbendik û metodên lêkersaziyê di zimanê farisî de ev in:
lêkerên ku bi pêvekirina ایدن (îden ) ê reh çêdibe: پریدن (perîden ) , دویدن (devîden ) ...
lêkerên ku bi pêvekirina آدن (aden ) ê reh çêdibe: افتادن (oftaden ) , ایستادن (îstaden ) , فرستادن (fersetaden ) , نهادن (nehaden ) ...
lêkerên ku bi pêvekirina دن den )ê reh çêdibe: کندن (kenden ), آکندن (akneden ), افکندن (ofkenden ), پراکندن (perakenden ), ستاندن (setanden ), سپاردن (separden)...
lêkerên ku bi bêjandina ن (n ) ji reha lêker û bi pêvekirina دن (den ) ê reh çêdibe: گزیدن -(gozîden ) (گزین -(gozîn ) ), زدن -(zeden ) (زن -(zen ) ), چیدن -(çîden ) (چین -(çîn ) ), آفریدن -(aferîden ) (آفرین -(aferîn ) )
lêkerên ku bi guherîna dengê dawî yê rehê(آی-ay) bi dengê و-u û bi pêvekirina دن(den) reh çêdibe:ساییدن-sayîden(سودن-suden), فرمودن (fermûden ) , گشودن (goşûden ) , ستودن (setuden ) , سرودن (seruden ) , فرسودن (fersuden ) , افزودن (efzûden ) , نمودن (nemûden ) , آزمودن (azmûden ) , آسودن (asûden ) ...
lêkerên ku bi pêvekirina تن (ten ) ê reh çêdibe: کشتن (koşten ) , بافتن (baften ) , شکافتن (şekaften ) , سریشتن (serîşten ) ...
lêkerên ku bi pêvekirina استن (esten ) ê reh çêdibe: دانستن (danesten ) , خواهستن (xwahesten ) , بایستن (bayesten ) , شایستن (şayesten ) , پایستن (payesten ) , آراستن (arasten ) , پیراستن (pîrasten ) , ویراستن (veyresten ) , زیستن (zeyesten ) ...
Di farisî de li gorî her kirdeyekê, pêvekek li dawiya lêkeran tê zeliqandin. Ji bo van pêvekan em dibêjin pênase, her wisa bi farisî jî dibêjin şenase(شناسه) .
cînav û pênaseyên lêkeran
من(men)
م (-m)
من می خواهم(men mî-xah-em )
ez di-xwaz-im
تو(to)
ی (-î)
تو می خواهی(to mî-xah-î )
tu di-xwaz-î
او(û)
د (-ed)
او می خواهد(û mi-xah-ed )
ew di-xwaz-e
ما(ma)
یم (-îm)
ما می خواهیم(ma mî-xah-îm )
em di-xwaz-in
شما(şoma)
ید(-îd)
شما می خواهید(şoma mî-xah-îd )
hûn di-xwaz-in
آنها(anha)
ند(-end)
آنها می خواهند(anha mî-xah-end )
ew di-xwaz-in
Ji bo mînakên hevokên farisî bi giştî em dê 5 lêkeran bikarbînin. Reha van lêkeran li gorî dema borî ye û li kêleka van, reha dema niha hatine nivîsîn. Lİ vir divê hebûn û heyîn neyê tevlîhev kirin. Ji hev cuda ne.
بودن داشتن شدن کردن رفتن Bi farisî wek زمان حال اخباری (zemanî halê exbarî) tê zanîn. Mentiqa çêkirina dema niha li jêr e lê lêkerên بودن(bûden) û داشتن(daşten) îstîsna ne ku pêveka می,-mî wernagirin;
formûla dema niha
mî + reha lêkera dema niha + pênase
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez he-me
men hest-em
من هستم
tu he-yî
to hest-î
تو هستی
ew he-ye
û hest
او هست
em he-ne
ma hest-îm
ما هستیم
hûn he-ne
şoma hest-îd
شما هستید
ew he-ne
anha hest-end
آنها هستند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-ye/min du he-ne
men dar-em
من دارم
te yek he-ye/te du he-ne
to dar-î
تو داری
wî,wê yek he-ye/wî,wê du he-ne
û dar-ed
او دارد
me yek he-ye/me du he-ne
ma dar-îm
ما داریم
we yek he-ye/we du he-ne
şoma dar-îd
شما دارید
wan yek he-ye/wan du he-ne
anha dar-end
آنها دارند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-b-im
men mî-şev-em
من میشوم
tu di-b-î
to mî-şev-î
تو میشوی
ew di-b-e
û mî-şev-ed
او میشود
em di-b-in
ma mî-şev-îm
ما میشویم
hûn di-b-in
şoma mî-şev-îd
شما میشوید
ew di-b-in
anha mî-şev-end
آنها میشوند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-k-im
men mî-kon-em
من میکنم
tu di-k-î
to mî-kon-î
تو میکنی
ew di-k-e
û mî-kon-ed
او میکند
em di-k-in
ma mî-kon-îm
ما میکنیم
hûn di-k-in
şoma mî-kon-îd
شما میکنید
ew di-k-in
anha mî-kon-end
آنها میکنند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-ç-im
men mî-rev-em
من میروم
tu di-ç-î
to mî-rev-î
تو میروی
ew di-ç-e
û mî-rev-ed
او میرود
em di-ç-in
ma mî-rev-îm
ما میرویم
hûn di-ç-in
şoma mî-rev-îd
شما میروید
ew di-ç-in
anha mî-rev-end
آنها میروند
Bi farisî wek زمان گزشتی ساده(zemanî gozeşteyî sade) tê zanîn.
formûla dema borî
Reha lêkera dema borî + pênase
Hinek hokerên dema borî ev in ;
قبلن (qeblen/berê)
دیروز (dîruz/duhî)
دو ساعت پیش (do saet pîş/du seet berê)
پارسال (parsal/par)
در گذشته (der gozeştê/di mêjûyê de)
در بچگی (der beçegî/di zarokatiyê de)
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-m
men bûd-em
من بودم
tu bû-yî
to bûd-î
تو بودی
ew bû
û bûd
و بود
em bûn
ma bûd-îm
ما بودیم
hûn bûn
şoma bûd-îd
شما بودید
ew bûn
anha bûd-end
آنها بودند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-bû/min du he-bûn
men daşt-em
من داشتم
te yek he-bû/te du he-bûn
to daşt-î
تو داشتی
wî,wê yek he-bû/wî,wê du he-bûn
û daşt
او داشت
me yek he-bû/me du he-bûn
ma daşt-îm
ما داشتیم
we yek he-bû/we du he-bûn
şoma daşt-îd
شما داشتید
wan yek he-bû/wan du he-bûn
anha daşt-end
آنها داشتند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bûm
men şod-em
من شدم
tu bû-yî
to şod-î
تو شدی
ew bû
û şod
او شد
em bûn
ma şod-îm
ما شدیم
hûn bûn
şoma şod-îd
شما شدید
ew bûn
anha şod-end
آنها شدند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min kir
men kerd-em
من کردم
te kir
to kerd-î
تو کردی
wî/wê kir
û kerd
او کرد
me kir
ma kerd-îm
ما کردیم
we kir
şoma kerd-îd
شما کردید
wan kir
anha kerd-end
آنها کردند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez çû-m
men reft-em
من رفتم
tu çû-yî
to reft-î
تو رفتی
ew çû
û reft
او رفت
em çû-n
ma reft-îm
ما رفتیم
hûn çû-n
şoma reft-îd
شما رفتید
ew çû-n
anha reft-end
آنها رفتند
Bi farisî wek حال امر(halê emr) tê nivîsîn.
Formûla halê emr
Be + reha dema niha + pênase
Halê emr tenê ji bo du cînavan tê bikaranîn; To(tu) û Şoma(hûn)
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
bibe mirov
adem baş
آدم باش
bibin mirov
adem başîd
آدم باشید
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
bidîqet bi-be
deqet daşte baş
دقت داشته باش
bidîqet bi-bin
deqet daşte baş-îd
دقت داشته باشید
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
dûr bi-be
dûr şû
دور شو
dûr bi-bin
dûr şû-y-îd
دور شوید
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
alîkarî bi-k-e
komek kon
کمک کن
alîkarî bi-k-in
komek kon-îd
کمک کنید
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
tu bi-ç-e
to be-rev
تو برو
hûn bi-ç-in
şoma be-rev-îd
شما بروید
Bi farisî wek حال التزامی(halê eltezamî) tê nivîsîn. Halê iltizamî bi giştî li piştî hindek hokeran tê.
Hindek hokerên halê iltizamî
باید(bayed): hewce ye, pêwist e
شاید(şayed): belkî
ممکن است(momkin est): mimkin e ku
احتمل دارد(ehtemal dared): ihtimal heye
Formûla halê eltezamî
Be + reha dema niha + pênase
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez he-bim
men baş-em
من باشم
tu he-bî
to baş-î
تو باشی
ew he-be
û baş-ed
او باشد
em he-bin
ma baş-îm
ما باشیم
hûn he-bin
şoma baş-îd
شما باشید
ew he-bin
anha baş-end
آنها باشند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-be/min du he-bin
men daşte-baş-em
من داشته باشم
te yek he-be/te du he-bin
to daşte-baş-î
تو داشته باشی
wî,wê yek he-be/wî,wê du he-bin
û daşte-baş-ed
او داشته باشد
me yek he-be/me du he-bin
ma daşte-baş-îm
ما داشته باشیم
we yek he-be/we du he-bin
şoma daşte-baş-îd
شما داشته باشید
wan yek he-be/wan du he-bin
anha daşte-baş-end
آنها داشته باشند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bi-b-im
men be-şev-em
من بشوم
tu bi-b-î
to be-şev-î
تو بشوی
ew bi-b-e
û be-şev-ed
او بشود
em bi-b-in
ma be-şev-îm
ما بشویم
hûn bi-b-in
şoma be-şev-îd
شما بشوید
ew bi-b-in
anha be-şev-end
آنها بشوند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bi-k-im
men kon-em
من کنم
tu bi-k-î
to kon-î
تو کنی
ew bi-k-e
û kon-ed
او کند
em bi-k-in
ma kon-îm
ما کنیم
hûn bi-k-in
şoma kon-îd
شما کنید
ew bi-k-in
anha kon-end
آنها کنند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bi-ç-im
men be-rev-em
من بروم
tu bi-ç-î
to be-rev-î
تو بروی
ew bi-ç-e
û be-rev-ed
او برود
em bi-ç-in
ma be-rev-îm
ما برویم
hûn bi-ç-in
şoma be-rev-îd
شما بروید
ew bi-ç-in
anha be-rev-end
آنها بروند
Bi farisî wek زمان گذشتهی استمراری(zemanî gozeşteyî estemrarî) tê nivîsîn. Hêjayî gotinê ye ku hem lêkera bûden hem jî lêkera daşten di vî zemanî de wek dema borî tê bikaranîn. Elbete di zimanê kurdî de jî heman mentiq derbasdar e.
formûla gozeşteyî estemrarî
mî + reha lêkera dema borî + pênase
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-m
men bûd-em
من بودم
tu bû-yî
to bûd-î
تو بودی
ew bû
û bûd
و بود
em bûn
ma bûd-îm
ما بودیم
hûn bûn
şoma bûd-îd
شما بودید
ew bûn
anha bûd-end
آنها بودند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-bû/min du he-bûn
men daşt-em
من داشتم
te yek he-bû/te du he-bûn
to daşt-î
تو داشتی
wî,wê yek he-bû/wî,wê du he-bûn
û daşt
او داشت
me yek he-bû/me du he-bûn
ma daşt-îm
ما داشتیم
we yek he-bû/we du he-bûn
şoma daşt-îd
شما داشتید
wan yek he-bû/wan du he-bûn
anha daşt-end
آنها داشتند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-bû-yim
men mî-şod-em
من میشدم
tu di-bû-yî
to mî-şod-î
تو میشدی
ew di-bû-y
û mî-şod-ed
او میشد
em di-bûyin
ma mî-şod-îm
ما میشدیم
hûn di-bûyin
şoma mî-şod-îd
شما میشدید
ew di-bûyin
anha mî-şod-end
آنها میشدند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min di-kir
men mî-kerd-em
من میکردم
te di-kir
to mî-kerd-î
تو میکردی
wî/wê di-kir
û mî-kerd-ed
او میکرد
me di-kir
ma mî-kerd-îm
ما میکردیم
we di-kir
şoma mî-kerd-îd
شما میکردید
wan di-kir
anha mî-kerd-end
آنها میکردند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-çû-yim
men mî-reft-em
من میرفتم
tu di-çû-yî
to mî-reft-î
تو میرفتی
ew di-çû
û mî-reft
او میرفت
em di-çû-yin
ma mî-reft-îm
ما میرفتیم
hûn di-çû-yin
şoma mî-reft-îd
شما میرفتید
ew di-çû-yin
anha mî-reft-end
آنها میرفتند
formûla gozeşteyî neqlî
reha dema borî + sefetê mefûlî(ه) + pênase
Hinek hokerên gozeşteyî neqlî ev in ;
تا حالا (ta niha)
هنوز (hêj, hîn)
چند ساعت است که (çend seet e ku)
از دیروز تا حالا (ji doh ta niha)
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-yî-me
men bûd-e-em
من بوده-ام
tu bû-yî-yî
to bûd-e-î
تو بوده-ای
ew bû-yî-ye
û bûde est
او بوده-است
em bû-yî-ne
ma bûd-e-îm
ما بوده-ایم
hûn bû-yî-ne
şoma bûd-e-îd
شما بوده-اید
ew bû-yî-ne
anha bûd-e-end
آنها بوده-اند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-yî-bû/min du he-yî-bûn
men daşt-e-em
من داشته-ام
te yek he-yî-bû/te du he-yî-bûn
to daşt-e-î
تو داشته-ای
wî,wê yek he-yî-bû/wî,wê du he-yî-bûn
û daşt-e est
او داشته است
me yek he-yî-bû/me du he-yî-bûn
ma daşt-e-îm
ما داشته-ایم
we yek he-yî-bû/we du he-yî-bûn
şoma daşt-e-îd
شما داشته-اید
wan yek he-yî-bû/wan du he-yî-bûn
anha daşt-e-end
آنها داشته-اند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-yî-me
men şod-e-em
من شده-ام
tu bû-yî-yî
to şod-e-î
تو شده-ای
ew bû-yî-ye
û şode est
او شده است
em bû-yî-ne
ma şod-e-îm
ما شده-ایم
hûn bû-yî-ne
şoma şod-e-îd
شما شده-اید
ew bû-yî-ne
anha şod-e-end
آنها شده-اند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min kir-î-ye
men kerd-e-em
من کرده ام
te kir-î-ye
to kerd-e-î
تو کرده ای
wî/wê kir-î-ye
û kerd-e-est
او کرده است
me kir-î-ye
ma kerd-e-îm
ما کرده ایم
we kir-î-ye
şoma kerd-e-îd
شما کرده اید
wan kir-î-ye
anha kerd-e-end
آنها کرده اند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez çû-yî-me
men reft-e-em
من رفته ام
tu çû-yî-yî
to reft-e-î
تو رفته ای
ew çû-yî-ye
û reft-e-est
او رفته است
em çû-yî-ne
ma reft-e-îm
ما رفته ایم
hûn çû-yî-ne
şoma reft-e-îd
شما رفته اید
ew çû-yî-ne
anha reft-e-end
آنها رفته اند
Di zemanê gozeştyî dûr de bûden û daşten îstîsna ne ku bi dema borî ya sade tên bikaranîn.
formûla gozeşteyî dûr
reha dema borî + sefetê mefûlî(ه) + lêkera alîkar bûden bi dema borî ya sade +pênase
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-m
men bûd-em
من بودم
tu bû-yî
to bûd-î
تو بودی
ew bû
û bûd
و بود
em bûn
ma bûd-îm
ما بودیم
hûn bûn
şoma bûd-îd
شما بودید
ew bûn
anha bûd-end
آنها بودند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-bû/min du he-bûn
men daşt-em
من داشتم
te yek he-bû/te du he-bûn
to daşt-î
تو داشتی
wî,wê yek he-bû/wî,wê du he-bûn
û daşt
او داشت
me yek he-bû/me du he-bûn
ma daşt-îm
ما داشتیم
we yek he-bû/we du he-bûn
şoma daşt-îd
شما داشتید
wan yek he-bû/wan du he-bûn
anha daşt-end
آنها داشتند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bû-yî-bûm
men şod-e-bûd-em
من شده-بودم
tu bû-yî-bûyî
to şod-e-bûd--î
تو شده-بودی
ew bû-yî-bûye
û şode bûd
او شده بود
em bû-yî-bûne
ma şod-e-bûd-îm
ما شده-بودیم
hûn bû-yî-bûne
şoma şod-e-bûd-îd
شما شده-بودید
ew bû-yî-bûne
anha şod-e-bûd-end
آنها شده-بودند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min kir-î-bû
men kerd-e-bûd-em
من کرده بودم
te kir-î-bû
to kerd-e-bûd-î
تو کرده بودی
wî/wê kir-î-bû
û kerd-e-bûd
او کرده بود
me kir-î-bû
ma kerd-e-bûd-îm
ما کرده بودیم
we kir-î-bû
şoma kerd-e-bûd-îd
شما کرده بودید
wan kir-î-bû
anha kerd-e-bûd-end
آنها کرده بودند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez çû-yî-bû-m
men reft-e-bûd-em
من رفته بودم
tu çû-yî-bû-yî
to reft-e-bûd-î
تو رفته بودی
ew çû-yî-bû-ye
û reft-e-bûd
او رفته بود
em çû-yî-bû-ne
ma reft-e-bûd-îm
ما رفته بودیم
hûn çû-yî-bû-ne
şoma reft-e-bûd-îd
شما رفته بودید
ew çû-yî-bû-ne
anha reft-e-bûd-end
آنها رفته بودند
Halê natemam di kurdî de nîne. Bi kurdî em dikarin wek dema niha pênase bikin. Ev zemane dişibe dema niha lê hinek cudahî hene. Ji bo karekî em behs dikin ku wext e bê kirin.
formûla halê natemam
daşten/داشتن(reha dema niha)+ mî + reha lêkera dema niha + pênase
Bi dûçûna gramera farisî halê nerênî tine ye. Halê nerênî bi dema niha tê çêkirin. Lêkera daşten û bûden nayên bikaranîn di vî zemnaî de.
1-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
Ez di-b-im
men darem mî-şev-em
من دارم میشوم
tu di-b-î
to darî mî-şev-î
تو داری میشوی
ew di-b-e
û dared mî-şev-ed
او دارد میشود
em di-b-in
ma darîm mî-şev-îm
ما داریم میشویم
hûn di-b-in
şoma darîd mî-şev-îd
شما دارید میشوید
ew di-b-in
anha darend mî-şev-end
آنها دارند میشوند
2-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
Ez di-k-im
men darem mî-kon-em
من دارم میکنم
tu di-k-î
to darî mî-kon-î
تو داری میکنی
ew di-k-e
û dared mî-kon-ed
او دارد میکند
em di-k-in
ma darîm mî-kon-îm
ما داریم میکنیم
hûn di-k-in
şoma darîd mî-kon-îd
شما دارید میکنید
ew di-k-in
anha darend mî-kon-end
آنها دارند میکنند
3-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
Ez di-ç-im
men darem mî-rev-em
من دارم میروم
tu di-ç-î
to darî mî-rev-î
تو داری میروی
ew di-ç-e
û dared mî-rev-ed
او دارد میرود
em di-ç-in
ma darîm mî-rev-îm
ما داریم میرویم
hûn di-ç-in
şoma darîd mî-rev-îd
شما دارید میروید
ew di-ç-in
anha darend mî-rev-end
آنها دارند میروند
Gozeşteyî natemam di kurdî de nîne. Bi kurdî em dikarin wek zemanî gozeşteyî estemrarî pênase bikin. Ev zemane dişibe zemanî gozeşteyî estemrarî lê hinek cudahî hene. Ji bo karekî em behs dikin ku wext bû tê kirin.
formûla gozeşteyî natemam
daşten/داشتن(reha dema borî)+ mî + reha lêkera dema borî + pênase
Bi dûçûna gramera farisî halê nerênî tine ye. Halê nerênî bi zemanî gozeşteyî estemrarî tê çêkirin. Lêkera daşten û bûden nayên bikaranîn di vî zemanî de.
1-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-bû-yim
men daştem mî-şod-em
من داشتم میشدم
tu di-bû-yî
to daştî mî-şod-î
تو داشتی میشدی
ew di-bû-y
û daşt mî-şod-ed
او داشت میشد
em di-bûyin
ma daştîm mî-şod-îm
ما داشتیم میشدیم
hûn di-bûyin
şoma daştîd mî-şod-îd
شما داشتید میشدید
ew di-bûyin
anha daştend mî-şod-end
آنها داشتند میشدند
2-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min di-kir
men daştem mî-kerd-em
من داشتم میکردم
te di-kir
to daştî mî-kerd-î
تو داشتی میکردی
wî/wê di-kir
û daşt mî-kerd-ed
او داشت میکرد
me di-kir
ma daştîm mî-kerd-îm
ما داشتیم میکردیم
we di-kir
şoma daştîd mî-kerd-îd
شما داشتید میکردید
wan di-kir
anha daştend mî-kerd-end
آنها داشتند میکردند
3-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez di-çû-yim
men daştem mî-reft-em
من داشتم میرفتم
tu di-çû-yî
to daştî mî-reft-î
تو داشتی میرفتی
ew di-çû
û daşt mî-reft
او داشت میرفت
em di-çû-yin
ma daştîm mî-reft-îm
ما داشتیم میرفتیم
hûn di-çû-yin
şoma daştîd mî-reft-îd
شما داشتید میرفتید
ew di-çû-yin
anha daştend mî-reft-end
آنها داشتند میرفتند
Bi farisî wek zemanê ayende tê zanîn
formûla dema bê
reha dema niha ya خواه>خواستن+ pênase +reha lêkera dema borî
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez dê he-bim
men xah-em bûd
من خواهم بود
tu dê he-bî
to xah-î bûd
تو خواهی بود
ew dê he-be
û xah-ed bûd
و خواهد بود
em dê he-bin
ma xah-îm bûd
ما خواهیم بود
hûn dê he-bin
şoma xah-îd bûd
شما خواهید بود
ew dê he-bin
anha xah-end bûd
آنها خواهند بود
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min dê yek he-be/min dê du he-bin
men xah-em daşt
من خواهم داشت
te dê yek he-be/te du he-bin
to xah-î daşt
تو خواهی داشت
wî,wê dê yek he-be/wî,wê du he-bin
û xah-ed daşt
او خواهد داشت
me dê yek he-be/me du he-bin
ma xah-îm daşt
ما خواهیم داشت
we dê yek he-be/we du he-bin
şoma xah-îd daşt
شما خواهید داشت
wan dê yek he-be/wan du he-bin
anha xah-end daşt
آنها خواهند داشت
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez dê bibim
men xah-em şod
من خواهم شد
tu dê bibî
to xah-î şod
تو خواهی شد
ew dê bibe
û xah-ed şod
او خواهد شد
em dê bibin
ma xah-îm şod
ما خواهیم شد
hûn dê bibin
şoma xah-îd şod
شما خواهید شد
ew dê bibin
anha xah-end şod
آنها خواهند شد
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez dê bi-k-im
men xah-em kerd
من خواهم کرد
tu dê bi-k-î
to xah-î kerd
تو خواهی کرد
ew dê bi-k-e
û xah kerd
او خواهد کرد
em dê bi-k-in
ma xah-îm kerd
ما خواهیم کرد
hûn dê bi-k-in
şoma xah-îd kerd
شما خواهید کرد
ew dê bi-k-in
anha xah-end kerd
آنها خواهند کرد
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez dê bi-ç-im
men xah-em reft
من خواهم رفت
tu dê bi-ç-î
to xah-î reft
تو خواهی رفت
ew dê bi-ç-e
û xah-ed reft
او خواهد رفت
em dê bi-ç-in
ma xah-îm reft
ما خواهیم رفت
hûn dê bi-ç-in
şoma xah-îd reft
شما خواهید رفت
ew dê bi-ç-in
anha xah-end reft
آنها خواهند رفت
Hinek hoker ;
کاش (kaş): xwezî
شاید (şayed): belkî
Formûla halê eltezamî
Reha dema borî + e + baş + pênase
1-Lêkera بودن(bûden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez he-bû-ma
men bûde-baş-em
من بوده باشم
tu he-bû-ya
to bûde-baş-î
تو بوده باشی
ew he-bû-ya
û bûde-baş-ed
او بوده باشد
em he-bû-na
ma bûde-baş-îm
ما بوده باشیم
hûn he-bû-na
şoma bûde-baş-îd
شما بوده باشید
ew he-bû-na
anha bûde-baş-end
آنها بوده باشند
2-Lêkera داشتن(daşten)
kurmancî(yekjimar/pirjimar
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min yek he-bû-ya/min du he-bû-na
men daşte-baş-em
من داشته باشم
te yek he-bû-ya/te du he-bû-na
to daşte-baş-î
تو داشته باشی
wî,wê yek he-bû-ya/wî,wê du he-bû-na
û daşte-baş-ed
او داشته باشد
me yek he-bû-ya/me du he-bû-na
ma daşte-baş-îm
ما داشته باشیم
we yek he-bû-ya/we du he-bû-na
şoma daşte-baş-îd
شما داشته باشید
wan yek he-bû-ya/wan du he-bû-na
anha daşte-baş-end
آنها داشته باشند
3-Lêkera شدن(şoden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bi-bû-ma
men şode-baş-em
من شده باشم
tu bi-bû-ya
to şode-baş-î
تو شده باشی
ew bi-bû-ya
û şode-baş-ed
او شده باشد
em bi-bû-na
ma şode-baş-îm
ما شده باشیم
hûn bi-bû-na
şoma şode-baş-îd
شما شده باشید
ew bi-bû-na
anha şode-baş-end
آنها شده باشند
4-Lêkera کردن(kerden)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
min bi-kir-a
men kerde-baş-em
من کرده باشم
te bi-kir-a
to kerde-baş-î
تو کرده باشی
wî/wê bi-kir-a
û kerde-baş-ed
او کرده باشد
me bi-kir-a
ma kerde-baş-îm
ما کرده باشیم
we bi-kir-a
şoma kerde-baş-îd
شما کرده باشید
wan bi-kir-a
anha kerde-baş-end
آنها کرده باشند
5-Lêkera رفتن(reften)
kurmancî
farisî (latinî)
farisî (aramî)
ez bi-çû-ma
men refte-baş-em
من رفته باشم
tu bi-çû-ya
to refte-baş-î
تو رفته باشی
ew bi-çû-ya
û refte-baş-ed
او رفته باشد
em bi-çû-na
ma refte-baş-îm
ما رفته باشیم
hûn bi-çû-na
şoma refte-baş-îd
شما رفته باشید
ew bi-çû-na
anha refte-baş-end
آنها رفته باشند
Di vê naverokê de lêkerên berbelavî tên bikaranîn hene:
Lêkerên farisî
Reha dema niha
Kurmancî
رفتن (reften ) رو (rev ) çûn
دادن (daden ) ده (deh ) dan
شدن (şoden ) شو (şev ) bûn
گذاشتن (gozaşten ) گذار (gozar ) danîn
کردن (kerden ) کن (kon ) kirin
داشتن (daşten ) دار (dar ) heyîn
نوشتن (nevîşten ) نویس (nevîs ) nivîsîn
برگشتن (bergeşten ) برگرد (bergerd ) vegerîn
ساختن (saxten ) ساز (saz ) çêkirin, sazkirin
خوردن (xorden ) خور (xor ) xwarin
گفتن (goften ) گو (go ) gotin
ریختن (rîxten ) ریز (rîz ) weşîn
خواندن (xanden ) خون (xûn ) xwendin
آوردن (averden ) آور (aver ) anîn
افتادن (oftaden ) افت (oft ) ketin
بردن (borden ) بر (ber ) birin
شنیدن (şenîden ) شنو (şenû ) bihîstin
خوابیدن (xabîden ) خواب (xab ) nivistin
نشستن (nişesten ) نشن (nişîn ) rûniştin
پوشیدن (pûşîden ) پوش (pûş ) li xwe kirin
رسیدن (resîden ) رس (res ) gihiştin
آمدن (ameden ) آی (ay ) hatin
شستن (şosten ) شو (şû ) şûştin
خریدن (xerîden ) خر (xer ) kirrîn
گرفتن (giriften ) گر (gîr ) wergirtin
شمردن (şomarden ) شمار (şomar ) jimartin
فروختن (feroxten ) فروش (feroş ) firotin
زدن (zeden ) زن (zen ) lêdan
دوختن (dûxten ) دوز (dûz ) dirûn
ترسیدن (tersîden ) ترس (ter ) tirsîn
پختن (poxten ) پز (pez ) pejirîn, pehtin
شناختن (şenaxten ) شناس (şenas ) nasîn
باریدن (barîden ) بار (bar ) barîn
خواستن (xasten ) خواه (xah ) xwestin
ایستادن (îstaden ) ایست (îst ) rawestîn
ماندن (manden ) مان (man ) man
بخشیدن (bexşîden ) بخش (bexş ) efû kirin, bexşîn
دانستن (danesten ) دان (dan ) zanîn
بریدن (borîden ) بر (ber ) birrîn
کشیدن (kişîden ) کش (kiş ) kêşan
دویدن (devîden ) دو (dev ) revîn
بستن (besten ) بند (bend ) girtin
توانستن (tevanisten ) توان (tevan ) karîn, şiyan
فرستادن (ferestaden ) فرست (ferest ) rêkirin, şandin
آموختن (amûxten ) آموز (amûz ) fêrbûn, hînbûn
پرداختن (perdaxten ) پرداز (perdaz ) hesabdan, sencandin
چیدن (çîden ) چین (çîn ) çinîn, rûçikandin
مردن (morden ) میر (mîr ) mirin
گذشتن (gozeşten ) گذر (gozer ) buhurîn, borîn
دیدن (dîden ) بین (bîn ) dîtin
پسندیدن (pesendîden ) پسند (pesend ) pesend kirin
نوشیدن (nûşîden ) نوش (nûş ) vexwarin
برداشتن (berdaşten ) بردار (berdar ) rakirin
پرسیدن (porsîden ) پرس (pors ) pirsîn
کاشتن (kaşten ) کار (kar ) çandin, xwedî kirin
یاد گرفن (yad giriften ) یاد گیر (yad ger ) fêrbûn
بافتن (baften ) باف (baf ) honandin
دوشیدن (dûşîden ) دوش (dûş ) dotin
خندیدن (xendîden ) خند (xend ) kenîn
پیچیدن (pîçîden ) پیچ (pîç ) pêçandin, vegerîn
گشتن (geşten ) گرد (gerd ) geryan
پریدن (perîden ) پر (per ) rabûn
یافتن (yaften ) یاف (yaf ) peyda kirin
راندن (randen ) ران (ran ) ajotin
بودن(bûden/hebûn) >>> است(est)
رفتن (reften)