Dazwanî

Eşîrek li Kurdistanê

Dazwanî yan jî Dazwani (bi erebî: دزواني‎, bi tirkî: Dazvani), eşîreke li Bakur û Rojavayê Kurdistanê ye. Dazwanî yek ji gelek eşîrên êla Millî ye. Eşîr li gund û bajarê parêzgeha Hesîçê bi cih bûne. Li gund wek Til Erbîd, Dazvan[1] û li bajaran wek Êlih, Hesîçe, Qamişlo, Amûdê û li Dêrikê bi cih bûne.[2][3][4]
Dijminên Dazwanî ji wan re digotin "Dönme" (דֶנְמֶה). Wateya דֶנְמֶה li dijî Cihûyên ku misilman bûne tê bikaranîn.

Eşîra Dazwanî
Mala Dazwan

Eşîra Dazwanî li Rojavaya Kurdistanê.

Agahiyên gelemperî
Êl Millî
Esil Kurdî
Mizrahî
Yewnanî
Ziman Kurdî (kurmancî)

Erebî

  • zaravayê Mezopotamyaya Bakur

Tirkî

  • zaravayê rojhilatî
Herêmên dîrokî Botan, Cazîra (Sûrî)
Belavbûn

Dîrok biguhêre

Welat biguhêre

Dîroka Dazwaniyan bi kombûna eşîreke cihû û yewnanî dest pê kir. Ji ber ku eslê xwe bindest bûn di xelîfeyê îslamê.
Ebbas El Dazwan, kurê Osman El Dazwan, serkêşiya êrîşa li ser Ereb/Mehelmî ku nû li Kurdistanê bi cih bûne, kir (bi texmînî 370 Ereb û sê Dazwanî mirin).
Ji ber qetlîama ku li hemberî Mehelmîyan pêk anîn, hebûna xwe winda kirin bûn karker û cotkarên asayî.
Li bajarên wek Wêranşar û Mêrdînê di bin destê generalên Milan de hatin bikarkirin.

Ewropa biguhêre

Hollanda biguhêre

Tê gotin ku malbata Dazwanî li herêma Rotterdamê ji bo Hüseyin Baybaşin dixebitîn. Hin ji wan jî li Fransayê di karsaziya narkotîkê de çalakin. Agahî bi Dazwanî ve girêdayî ye ji ber ku li Marsîlya û Rotterdamê komeleyên çandî bi rê ve dibirin.[çavkanî hewce ye]

Almanya biguhêre

Li Almanyayê piraniyê rêya akademîk û xebatê hilbijartiye. Her weha bi qanûnî klûbên werzîşê û komeleyên çandî jî dimeşînin.[çavkanî hewce ye]

Sîyaset biguhêre

Xoybûn biguhêre

Beşek ji Dazwaniyan li Heleb û Beyrûtê tevlî partiya Xoybûnê bûn. Sedema vê jî têkiliyên baş ên bi eşîrên Haco û Şahîn re bû. Ew destpêka polîtîkbûna eşîra Dazwanî ji bo Kurdistanê bû. Zêdebûna hejmara Ermeniyan jî ji ber Dazwaniyan e. Ji ber ku wan cih ji ermeniyên penaber re pêşkêş kirin, piştî "Nîjadkujiya Hayan". Dazwanî gelek ermenî anîn Xoybûnê [5]

Sûrî/Rojava biguhêre

Piştî Şoreşa 8'ê Adarê ya Sûriyeyê (1963 Syrian coup d'état) tevlî Baasên wê demê yên sosyalîst bûn. Ew ji bo Dazwaniyan aqûbet bû.
Hemû mafên wan ên ku di (دولة حلب (1920-1925 de hebûn ji destê wan hatin girtin.
2 gundên wan li sûrî hatin îmhakirin, her du jî niha Erebî yen û ne Kurdî yen. Gundê yekem nêzîkî Hesekê bû û gundê duyemîn jî di navbera Hesekê û Qamişlo de bû.
Dazwaniyên ku li ber xwe didin, ketin di nav hapsê yan jî wan li çolê hiştin ji bo bimirin.

Li gorî çavkaniyên fermî 4 kes hatin kuştin. Li gorî Dazwaniyan zêdetir ji 50 kesan mirin.[6]

Navdarên ji mala Dazwan biguhêre

  • Muhemmed Hacî Abdo (Abû Lasgîn)[7]
  • Ebbas Ibn Osman El-Dazwan[8]
  • Hussein Hussein (Bavê Jan)[9]

Şehîden Dazwanî biguhêre

  • Menaf Yoldaş († 20ê Gulanê 1995, Antalya)[10] (HPG)
  • Abdullah Yoldaş († 19 Gulan 1993, Qulpê)[11] (PKK)
  • Johar Mohammed Ismail[12] († 27ê Tîrmehê 2006)[13] (Doktorê Asayîş)

Jîyana Mala Yoldaş biguhêre

Menaf Yoldaş di sala 1955'an de li Dazvane Êlihê hatiye dinya. Menaf mezinê ji heşt xwişk û birayên xwe, di nav wan de birayê wî, Abdullah Yoldaş e 1992 ket nav apoçîya. Piştre bi diwazdeh hevalên din re bi awayekî trajîk 1993 li Qulpê hat qetilkirin, hayata xwe die nav şêr dijî Tirka ji bo Kurdistan da. Bi tevgera azadiyê re bi rêveberên partiyan ên weke Mazlum Doğan û Mahsum Korkmaz re têkiliyên nêzîk datîne. Piştî ku koçî Antalyayê kir, aktîf ma, 1994-1995 Yoldaş bû Sûcdarê mêrkûj li Izmîr. Di sala 1995’an de li Antalyayê hate girtin û tevî îşkenceyên hovane şehîd bû.[14]

Binêre biguhêre

Çavkanî biguhêre

  1. ^ "Dazvan, Batman | GetAMap" (bi almanî). Roja gihiştinê 15 gulan 2022.
  2. ^ "Rojavalı Kürt aşiretleri çalıştayda buluştu | ANF" (bi tirkî). Roja gihiştinê 16 nîsan 2022.
  3. ^ "Kurdish Tribes Workshop held in Derik| ANF" (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 16 nîsan 2022.
  4. ^ Kemal Kirisci; Kemal Kirişci; Gareth M. Winrow (1997). The Kurdish Question and Turkey: An Example of a Trans-state Ethnic Conflict. Psychology Press. ISBN 978-0-7146-4746-3.
  5. ^ "Eşîra Dazwan | Jan Hussein".
  6. ^ "Eşîra Dazwan | Jan Hussein".
  7. ^ "Eşîra Dazwan | Jan Hussein". Roja gihiştinê 6 îlon 2022.
  8. ^ "Eşîra Dazwan | Jan Hussein". Roja gihiştinê 6 îlon 2022.
  9. ^ "Zugelassene Wahlvorschläge Stadt Bochum" (PDF). Ji orîjînalê (PDF) di 8 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 8 çiriya pêşîn 2022.
  10. ^ "Büyük Eylem ve Görev Militanı". hpgsehit.com. Roja gihiştinê 31 kanûna pêşîn 2023.
  11. ^ Gunes, Cengiz; Zeydanlioglu, Welat (23 îlon 2013). The Kurdish Question in Turkey: New Perspectives on Violence, Representation and Reconciliation (bi îngilîzî). Routledge. ISBN 978-1-135-14063-2.
  12. ^ kurdipostgroup (29 tîrmeh 2016). "Names of civilians died in Qamishlo have been released". Kurdipost|English (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 31 kanûna pêşîn 2023.
  13. ^ "Huge IS blast rocks Syrian Kurdish city". BBC News (bi îngilîziya brîtanî). 27 tîrmeh 2016. Roja gihiştinê 31 kanûna pêşîn 2023.
  14. ^ "Büyük Eylem ve Görev Militanı". hpgsehit.com. Roja gihiştinê 31 kanûna pêşîn 2023.