Dêrelûk

Dêrelûk an jî Dêrelok (bi tîpên erebî, دێره‌لوك, bi tîpguhêziya wê: Deraluk), li devera Badînan, navê nahiyeyê ye. Bi qasî 10 km ji sinorên Tirkiyeyê dûr e. Bajar di navbera çiyayê Metîn û Gare dikevîte layê gundê Roşavayê. Do aliyên nahiyeyê çiyayên navdar û bilind hene: li jor çiyayê Metîn; li jêr çiyayê Gare. Di nava nahiyeyê ve rûbarê Zêyê Mezin û Siping û Şêrank diherike, nahiyeya Dêrelûkê axeke zêrîn heye, ku ji bo çandina dexil, dan û dikakî baş e.

Dêrelûk Deraluk
Nahiyeya Dêrelûkê
Dêrelûk Dêrelûk (Iraq)
Kargêrî
Welat	Kurdistan
Dûgel	Îraq
Parêzgeh	Dihok (parêzgeh)
Serbajar	Amêdî
Demografî
Gelhe	52.533 (2010).
Erdnîgarî
Koordînat	37°03′17″Bk 43°39′16″Rh
Nexşe

Dîrok

Nahiyeya Dêrelûkê yêk ji nahiyeyên ser bi qezaya Amêdiyê ve ye, dikevîte rojhelata qezayê. Nahiyeya Dêrelûkê pêk hatiye ji çendîn devera ku li ser destê rejîma be's a faşil di sala 1975ê ta 1978ê jiber helbûna çirîska şoreşa gûlan a pêşkeftinxwaz, bi merema lawazkirina şoreşê xelkê gundên deverê hatine veguhastin bo kûmelgehan û gundên wan hatin şewitandin.

Li demê damezirandinê li sala 1938ê senterê nahiyê li gundê Bêbo bû li devera Nêrwe û Rêkan li sinorê Tirkiyeyê. Lê li sala 1976ê bi biryareka rejîma be's a faşil hatiye helweşandin û li sala 1978ê her vê nahiyeyê ji Bêbo veguhast bû Komelgeha Dêrelukê li devera Nihêlê, lê vê çendê hez û viyana kurdîniyê û miletînî yê pitir lê kir.

Li sala 1986ê dîsan bi rengekê fermî Rejîmê ev nahiye helweşandiye. Piştî serhildana adara sala 1991ê û damezirandina Hikûmeta Herêma Kurdistanê li sala 1996ê bi biriyareka fermî careke din rêveberiya nahiyeyê dihête vekirin û bi dehan projeyên xizmetgozarî pêşkêşî xelkê xweragirê deverê kirin.

Rûberê senterê nahiyeyê 890 km² ne, rûberê nahiyeyê ji bilî devera Nihêl - Nêrwe û Rêkan 166.390 km² ne, serjmêriya nahiyeya Dêrelûkê nêzîkî 41.000 kesan pêk dihêt, (162) gund bi ser vê nahiyeyê ve ne, belê heta niha zorbeyî wan nûke kavil in û ji nû ve nehatine avakirin û xelkê wan li kûmelgehên Dêrelûk, Şêladizê, Sîriyê, Bagêra, Qediş û gelek cihên din akincî bûne.

Erdnîgarî

Wêneyê Geliyê Roşavayê û rûbarê Zêyê Mezin

Wêneyê Şêrankê: Gera Roşavayê

Cihê erdnîgarî

Ji layê bakurê nahiyeyê devera Nihêl - Nêrwe û Rêkanê û ji layê rojhelatê dikevîtê devera Barzan û ji layê başûr ve dikevite qezaya Akreyê û ji layê rojava dikevîte senterê qezaya Amêdiyê bi dûratiya 17 km.

Deşt, zozan û gelî

• Geliyê Roşava

Çiyayên herêmê

• Çiyayê Metîn
• Çiyayê Gare

Çem û gol

• Çemê Deşt

Babetên heywanan

Li çiyayên Deverê qertel û baz hene. Hirç, rûvî, gur, mar, kew, sivore û kewroşk jî li deverê hene.

Çand û huner

Ol û civak

Nifûsa herêmê îslam (misilmanên sunî) û file ne.

Ciyên turîstîk, tarîxî û gerê

Pira Keliya, Şêrank...