Bertekên li ser kuştina Jîna Emînî 2022

Mehsa Jîna Emînî di 25'ê Şehrîvera sala 1401'an de piştî ku ji aliyê polîsên dewriyeya Îrşad ve hat girtin jiyana xwe ji dest da. Wefata wî di asta navxweyî û navneteweyî de bû sedema bertekên berfireh. Gelek siyasetmedar, hunermend, kesayet, partî û saziyên Îranî û navneteweyî bertek nîşanî vê yekê dan. Her wiha mirina jîna emînî di Şehrîvara sala 1401 a Îranê de bû sedema nerazîbûnên giştî.

Bertekên siyasetmedaran

• Îbrahîm Raîsî ferman da Wezîrê Navxwe ku li ser vê bûyerê lêkolînê bike. Rayîsî cîgirê efserê asayîş û qanûnê yê Wezareta Navxwe wek berpirsê rûbirûbûna vê bûyerê destnîşan kir. Wî her wiha di pêwendiyeke telefonî de bo malbata Emînî got: “Keça we jî wek keça min e û ez hest dikim ku ev bûyer bi serê yek ji hezkiriyên min hatiye. Min bihesibîne şirîkê bêbextiya xwe û sempatîzanê xema xwe. »
• Reza Pehlewî li ser înstagrama xwe wiha nivîsî: “Dijminatiya Komara Îslamî ya bi jinan re ji kesî nayê veşartin. Wî ji gelê Îranê xwest ku bi her awayî li dijî vê hovîtiyê bisekinin û “piştgiriya jinên azadîxwaz ên Îranê” bikin. Her wiha gel vexwend “şîn û şînê”.
• Cavîd Rehman, raporterê taybet ê NY li karûbarên Îranê jî, xemgîniya xwe ji reftarên Komara Îslamî ya Mehsa Emînî nîşan da û got: Ev bûyer nîşana binpêkirina berfireh a mafên mirovan li Îranê ye. »
• Robert Malî, nûnerê hikûmeta Joe Biden li karûbarên Îranê, mirina Mehsa Emînî piştî birînên ku di desteserkirina dewriyeya Îrşad de bi dest ketibû, bi hovane wesif kir û hevxemiya xwe bi malbata wê re diyar kir û got, divê Îran dawî li jiyana xwe bîne. binpêkirina mafên bingehîn ên jinan û tundiya li ser wan. .
• Serokê berê yê Amerîkayê Bill Clinton got: Ez mirina Mahsa Emînî şermezar dikim û beşdarî daxwazên lêpirsîneke bêalî dibim.
• Morgan Ortegas berdevka berê ya Wezareta Derve ya Amerîkayê, li hember kuştina Mehsa Emînî di encama lêdana pasewanên dewriyeya Îrşad de, daxwaz kir ku navê wê keça ciwan were belavkirin û wiha nivîsî: “Em rê nadin. Malî ya ku rejîma Îranê li te kir, dewleta Amerîkayê bike, hêdî hêdî mirina te vala dernakeve. »
• Ansieh Xezalî bêyî ku navê Mehsa Emînî li ser Twitterê amaje bi hevdîtina bi Husên Eşterî re bike, saziyên yasadanînê bi vê bûyerê tometbar kir û wiha got: “Di qonaxa yekem de, hemû pêwîstî û pêwîstiyên hişyariyê ji bo her rûbirûbûneke civakî dê pêk were. di encûmenên yasayî de bên berfirehkirin.Me diyar kir! »
• Seyîd Mihemed Xatemî, serokê berê yê Komara Îslamî ya Îranê, roja 25`ê Îlona 1401`an li ser hesabê xwe yê Twitterê nivîsîbû: “Gelo ev karesat û bûyerên dubare yên mîna wê, ji bo rawestandina vê rê û reftarên li dijî yasa û mantiq û şerîetê ne bes e? "
• Alîkarê Serokê berê yê Meclîsê Elî Muteherî ji malpera Cemaran re wiha got: “Polîs bi tevahî ronî nade û gel jî fêm nake ku rastiya bûyerê çi ye. Bûyerên mîna dosyeya Mehsa Emînî rûyê me nîşan dide. mîna Talîbanên cîhanê. »
• Meclisa teqlîda Şîeyan Esedullah Beyat Zencanî li hember koça dawî ya Mehsa Emînî û bûyerên vê dawiyê yên girêdayî dewriyeya rêberî û têkoşîna li dijî hîcabê, daxuyaniyek belav kir û ragihand ku dewriyeya rêber û reftar û bûyerên ku di ev bûyera mixabin û mixabin hem neqanûnî û hem jî neqanûnî ne, nerewa û nerewa ye.
• Endamê berê yê Encumena Îslamî Mehmûd Sadeqî, ji Elî Xamineyî re ku kuştina George Floyd ji aliyê polîsên Amerîkî ve şermezar kir, daxwaz ji wî kir ku li ser muameleya polîsê Îranê ya li hember Mahsa Emînî şîrove bike.
• Mehdî Kerrûbî, yek ji rêberên Tevgera Kesk, li hember kuştina Mehsa Emînî, bi weşandina daxuyaniyekê rexneyên tund li rêberê Komara Îslamî ya Îranê Elî Xamineyî girt û got ku wî bi xwe li dijî daxwaza bidawîkirina tedbîrê derketiye. jin û keç bi salan li kolanan..
• Mihemed Baxêr Qalîbaf : Di daxuyaniyekê de ev bûyer bi “tir” bi nav kir û ev yek sedema “birîndarkirina raya giştî” nirxand.
• Serokomarê Şîlî Gabriel Bûrîch di axaftina xwe ya li Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî de serxweşî li Mehsa Emînî kir û xwest ku dawî li îstîsmarkirina desthilatê ji aliyê desthilatdarên cîhanê ve were kirin.

Kesayetî

• Hemed Îsmaîlîyûn ku di encama gulebarana balafira Ukraynayê de ji aliyê Pasdaran ve malbata xwe ji dest da wiha nivîsî: “Komara Îslamî ya qirêj, fesad û kujer”
• Efsaneyê futbola Îran û cîhanê Elî Daî jî di bertekekê de li ser mirina Mehsa Emînî nivîsî: “Te çi anî ser dema vê axê? Keça min dipirse çi bûye. Çi bersiva min heye? Ji bo çi guneh?"
• Derhêner û senarîst Asghar Ferhadî li ser rûpela xwe ya Instagramê wêneyê Mehsa Emînî belav kir û wiha got: “Me xwe li hember vê zilma bêdawî xew kir. Em şirîkên vî sûcî ne. »
• Helbestvan û stranbêj Mona Barzûyî di 24ê Îlona 1401ê de wêneyê Mehsa Emînî li ser hesabê xwe yê Twitterê belav kir û wiha nivîsî: "Kî ji we kevirê yekem avêtiye wê?" ? Ku daristana min di nav wêranên wî de bişewitîne! »
• Lîstikvana amerîkî Leah Remini li ser Twitterê wiha nivîsî: “Ev kiryar di bin her şert û mercî de nayê qebûlkirin, lê girtina wê ji ber lixwekirina hîcaba ne guncaw vê yekê hê bêtir hovane dike. Ji kerema xwe bi min re beşdarî nav û çîroka wî bibin. »
• Elî Kerîmî stêrka futbola Îranê jî wêneyê Xanim Emînî li ser nivîna nexweşxaneyê belav kir û nivîsî: Pêşeroja Îranê axa jinê ye. »
• Lîstikvana îranî Gulşîfte Ferahanî jî li ser Instagrama xwe li ser koça dawî ya Mahsa nivîsî: "Lîlîlî Hozak, Neda Axa Sultan tijî, Pooya Bextiyarî tijî, Navid Afkarî tijî, Mehsa Emînî, Zînay Kurdistan tijî... Nefirin Komara Îslamî." »
• Nivîskar Elif Şafak di twîteke xwe de behsa kuştina Mehsa Emînî kir û got: Em ji ax, erdnîgarî û çandên mîna hev tên.
• Lîstikvana îranî Ketayûn Riyahî ji bo piştgirîkirina Mehsa Emînî di çîrok û posta xwe ya Instagramê de wêneyekî xwe yê bê perde belav kir û wiha nivîsî: “Li ser şîna jinên Îranê”
• Lîstikvanê Awistralyayî Nathaniel Bazolik wêneyê Mehsa Emînî li ser Instagrama xwe weşand û jê pirsî: "Femînîst li ku ne?" Çima dinya bêdeng e?
• Zar Emîrabrahîmî li ser rûpela xwe ya Instagramê nivîsî: Em di şînê de ne. Ji bo van salên îşkence û tundiyê. Komara Îslamî, em ji we nefret dikin.
• Nazanîn Fenadî, lîstikvana îranî-amerîkî di çîrokên xwe yên Instagramê de nivîsiye: Xelkê çandê bi awayekî berfireh li dijî hicaba ferzî nerazîbûna xwe nîşan didin û ji ber protestokirina wê, metirsiya girtin, îşkencekirin û kuştinê li wan heye. Ti eleqeya hicaba ferz bi çandê re nîne.
• Lîstikvana ji Tirkiyeyê Nurgul Yeşilchai di çîroka xwe ya Instagramê de wêneyê Mehsa Emînî weşand û wiha nivîsî: "Mixabin... Heyf li hemû jinên cîhanê"
• Lîstikvana îranî Anahîta Hemmatî nerazîbûna xwe ya li dijî kuştina Mehsa Emînî bi tiraştina porê xwe nîşan da.
• Meryem Toosî werzişvana îranî wêneyekî Mahsa Emînî belav kir û wiha nivîsî: “Îro dora Mahsa bû, sibe jî dora jineke din e. Dilê min diêşe û ez nikarim tiştekî bikim. »
• Stranbêj û rapvanê îranî Behram li ser twîttera xwe nivîsî: "Emr û neyarkirina ji xerabiyê di cewherê xwe de zordestî ye û bi saya hikûmetê piştgiriyeke qanûnî û siyasî dîtiye." Divê ol ji siyaset û zagonan bê derxistin. Pêngava yekem guhertina rêxistinê ye. »
• Stranbêj û muzîkjenê navdar Şehram Nazerî straneke kurdî diyarî Jîna Emînî kir û wiha nivîsî: “Jîna Gyan, tu bû strana jiyanê, divê dengê te bi dengekî bilind were bihîstin, dengê te niha di dengê me de ye. »
• Gogoş ji bo şermezarkirina kuştina Mehsa Emînî stranek bi navê Grih Dar Regbar ku ji aliyê Şahyar Qenberî ve hatiye nivîsandin belav kir û diyarî Mehsa û hemû jinên Îranê kir.
• Xabî Lîm ku bi eslê xwe Senegalî ye, wêneyê Mehsa Emînî li ser rûpela xwe ya înstagramê belav kir û wiha got: “Şerê herî mezin ji bo mafên jinan û mafên mirovan li Îranê diqewime. Ger hûn li ser rûyê erdê bijîn û bêdeng bimînin, êdî hûn ê nikaribin qala mafên jinan bikin."
• Mohsen Çavoşî, li dijî qetilkirina Mehsa Emînî, hevkariya xwe ya bi Radyo û Televîzyon û Wezareta Îrşadê re qut kir.
• Lîstikvanê sînema û televizyonê Mêhran Madirî di peyameke xwe ya li Instagramê de, hevxemiya koça dawî ya Mehsa Emînî kir û daxwaz ji rêvebirên welat kir ku li hember xelkê tundiyê nekin û guh bidin dengê xelkê. Herwaha got, ew naxwazin ti çarçoveyek wî bi ti behane û li ser tu torê bê weşandin.
• Dayika Mehsa Emînî jî nivîsandiye: Ez ê bibim koleyê tiştên te. Çima tu zû çûyî? Diya te wê çi bike bi vê xemê? Te ev tişt bi xwe re bir seferê, Xwedê bi te re be

Sazîyên navneteweyî

• Rêxistina Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî (Amnesty International ) daxwaza lêkolîneke tawanan li ser mirina bi guman a Mehsa Emînî li Îranê kir. Li gorî vê rêxistinê, divê "hemû efser û karbidestên berpirsiyar" di vê dozê de bên dadgehkirin û "şertên ku dibin sedema mirina wî ya gumanbar, ku di nav wan de îşkence û muameleya xerab li navendê di nav de ne, divê bi awayekî tawankar werin lêkolîn kirin." »
• Çavdêriya Mafên Mirovan jî mirina Mehsa Emînî bi hovane bi nav kir û nivîsî: “Pêwîste rayedarên Îranê qanûna hicabê ya mecbûrî betal bikin û yasayên din ên ku jinan ji serxwebûn û mafên wan bêpar dike, rakin an sererast bikin. »

Saziyên sivîl û partiyên siyasî

• “Komeleya Mamosteyên Kurdistanê, Şaxa Seqiz û Ziviyayê” daxuyaniyek belav kir û têde kuştina Zîna Emînî, “keça Kurd a 22 salî ji Seqaziyê” şermezar kir û behsa kuştina jineke din a Kurd bi navê Şalier Resûlî jî kir ku xwe kuşt. Çend roj berê di hewildana destavêtinê de nivîsîbû: "Jîna Emînî bi kîjan gunehê re were şandin bo çîna rastdar û rêberiyê ya ku wê digihîne ber mirinê û tunekirinê?" "Û "Yên ku doza nîzam û ewlekarî û parastina can û malê gel dikin, niha bûne çavkaniya jiyanê û sedema sereke ya bêewlehiyê! »
• Kempîna Mafên Mirovan a Îranê Mehsa Emînî wek qurbaniyeke din a şerê Komara Îslamî ya Îranê li dijî jinan da zanîn û daxwaz kir ku tundûtûjiya li dijî jinan di Îranê de bi tundî li seranserê cîhanê were şermezarkirin, da ku rê li ber karesatên wiha bê girtin.
• Komeleya Nivîskarên Îranê di daxuyaniyekê de wiha got: “Kuştina Mahsa Emînî mînakeke zelal a zordestiya berfireh e ku bi salan e di bin siya desthilatdariya jinperest de berdewam e. »
• Partiya Baweriya Niştimanî di daxuyaniyekê de sersaxî ji bo koça dawî ya jîna Emînî li ser bûyera dewriyeya Erşedê xwest û bûyerên bi vî rengî şermezar kir û daxwaza beşdariya rayedarên Teqlîd, Parlamento, Serokomar û Desteya Dadweriyê kir. meseleya dewriyeya Erşad û bûyerên vê rêxistinê bi keçan re û jinên Îranê.
• Hizb Nadaî Îraniyan : Me carek ji xwe pirs kir ku civakek beriya nîv sedsalê li ser navê Îslamê şoreşek çêkiriye, çima îro bi zora nêzîkatiyên şaş ên weke Patrola Îrşad were Îslamkirin?
• Partiya Îttihad Mellatî ya Îranî-Îslamî : Di daxuyaniyekê de bertek nîşanî bûyera Mahsa Emînî da û dawî li jiyana xwe anî.
• Îro duşemî 28ê Îlonê, çend aliyên siyasî yên Kurdistanî bi rêya bangewaziya “Navenda Hevkariya Partiyên Kurdistana Îranê” banga greva giştî li Kurdistanê kirin.
• Di daxuyaniyekê de, Meclisa hêzên Xeta Îmam kiryarên ku di mehên dawî de hatine kirin "bi navê têkoşîna li dijî perdeyê" wekî "karekî pir xelet û di bin bandora nerîneke olperestî ya hişk, reşbîniya li hember kesên din, û hişkbûna li ser civakê" wesif kir.